تلسکوپ ناسا به اینستاگرام آمد/ چگونه شگفتی های عالم را با اینستاگرام ببینیم؟

تینا مزدکی: پروژه جدید ناسا کاری می کند که کاربران بتوانند بقایای ستارگانی را ببینند که در انفجارهای عظیم ابرنواخترها و ابرهای متراکم گاز و غبار کیهانی پدید آمده اند وبا رصدخانه پرتوایکس چاندرا و سایر تلسکوپ های فضایی ثبت شده اند. فیلتر AR به اینستاگرام اضافه شده است تا 25 سالگی چاندرا، تلسکوپ فضایی پرتوایکس شاخص ناسا را که در 23 جولای 1999 پرتاب شد، جشن بگیرد.

برای استفاده از تجربه چاندرا اینستاگرام، حساب «NASACHandraXray» را جستجو کنید. در گزینه افکت ها (برگه ای که شبیه سه ستاره چهارپر است) را انتخاب کنید و هر کدام را که می خواهید انتخاب کنید. اکنون می توانید افکت را در دوربین خود ذخیره کنید و آن را در «story» اینستاگرام خود اعمال کنید.

کیمبرلی آرکاند، دانشمند فناوری نوظهور و تجسم مرکز اشعه ایکس چاندرا، می گوید از این که اجرام آسمانی را این گونه به زمین می آورند هیجان زده است. کاربران می توانند از طریق گوشی هوشمند خود و واقعیت افزوده اکتشافات چاندرا را ببینند و بدین ترتیب، تجربه شگفت انگیزی را به دست می آورند.

چه اجرامی را می توانید ببینید؟

تجربه اینستاگرام با استفاده از مدل های سه بعدی ایجادشده از داده های چاندرا و مشاهدات سایر تلسکوپ ها ایجادشده است. البته برای این کار کمی مدل سازی ریاضی نیز لازم بود. این مدل سازی سه بعدی اجرام، که معمولاً به عنوان پیش بینی های دوبعدی روی کره ی آسمانی روی زمین دیده می شود، تنها در سال های اخیر به لطف ابزار و فن های جدید امکان پذیر شده است. این دستاورد به انفجاری در پیچیدگی مدل های سه بعدی داده محور اجرام آسمانی دوردست منجر شده است.

با پیشرفت این فناوری، فرصت های ارایه شده به عموم از طریق واقعیت مجازی، توسعه یافته است. این برنامه تجربیاتی فراتر از منظومه شمسی ارایه می کند و این مفهوم نوآورانه را در اعماق کیهان اعمال می کند. بنابراین اگر می خواهید کاوش مجازی خود را آغاز کنید ما چند مورد را برای شروع به شما پیشنهاد می کنیم:

تپ اختر بادبان (The Vela pulsar) با یک جفت کمان بنفش خیره کننده و نوار ضعیفی که از مرکز آن ها عبور می کند، 1000 سال نوری از ما فاصله دارد. این ستاره درواقع ستاره ای نوترونی است که هنگام فروپاشی ستاره ای عظیم تشکیل شده است. اگرچه این ستاره نوترونی تنها حدود 20 کیلومتر عرض دارد، اما جرم آن تقریباً دو برابر خورشید است؛ بنابراین ماده موجود در آن به قدری متراکم است که یک قاشق غذاخوری از آن روی زمین، بیش از 1 میلیارد تن وزن خواهد داشت. چنین وزنی حتی از کوه اورست نیز سنگین تر است.

طراحی هنری از تپ اختر بادبان

تپ اختر بادبان در هر ثانیه 11 بار به دور خودش می چرخد که از چرخش پره های بالگرد هم سریع تر است. همان طور که ستاره نوترونی در حال چرخش است، شراره هایش با سرعت حدود 70 درصد سرعت نور از قطب ها فوران می کنند. تولد ستاره نوترونی مانند نمونه ای که در قلب تپ اختر بادبان است، با انفجار کیهانی عظیمی به نام ابرنواختر همراه است که طی آن، هسته تحت تاثیر جاذبه خودش فرومی ریزد.

ابرنواختر تیکو و تپ اختر بادبان، دو اجرام آسمانی که کاربران اینستاگرام می توانند از آن بازدید کنند

تجربه جدید ناسا در اینستاگرام همچنین به کاربران این فرصت را می دهد تا یکی از معروف ترین نمونه های مرگ ستاره ای را کشف کنند. بقایای ابرنواختر تیکو که با نام های (SN 1572) یا (B Cassiopeiae) نیز شناخته می شود، نام بقایای ابرنواختری است که در فاصله 8000 تا 10هزار سال نوری از زمین واقع شده است. این ابرنواختر برای اولین بار در سال 1572 مشاهده شد و به افتخار یکی از کاشفان آن، «تیکو براهه» ستاره شناس دانمارکی نامگذاری شده است.

اعتقاد بر این است که این ابرنواختر از نوع Ia بوده و کمی متفاوت از انفجارهایی است که به تولد ستاره نوترونی می انجامد. ابرنواخترهای نوع Ia زمانی شکل می گیرند که بقایای کوتوله های سفید، مواد را از ستارگان همسایه جذب خود می کنند. این مواد روی کوتوله سفید انباشته می شود تا درنهایت، جرم کوتوله از حد چاندراشه کار (1٫4 برابر جرم خورشید) فراتر برود؛ بدین ترتیب انفجاری گرماهسته ای در تمام کوتوله اتفاق می افتد که درخشان ترین انفجار شناخته شده در تمام عالم است.

ابرنواختر تیکو، آن طور که در محدوده اشعه ایکس با تلسکوپ چاندرا دیده می شود

تجربه اینستاگرام همچنین بقایای ستاره مرده دیگری را نشان می دهد. سحابی هلیکس (مارپیچ، Helix Nebula) ابر منبسط شونده ای از مواد ستاره ای است که در فاصله 650 سال نوری از ما در صورت فلکی دلو (آبریز) قرار دارد. سحابی مارپیچ نمونه ای از سحابی سیاره نما است که برخلاف نامش، ربطی به سیارات ندارد. سحابی سیاره نما پوسته ای در حال انبساط از گاز و غبار است و در اواخر عمر غول های سرخ با رها شدن لایه های بیرونی ستاره در حال مرگ پدید می آیند. در قلب این سحابی که در تصویر چاندرا به شکل حباب بنفش رنگ دیده می شود، هسته داغ ولی خاموش ستاره جای گرفته که هم اکنون کوتوله سفید نامیده می شود.

سحابی مارپیچ، در اعماق صورت فلکی دلو

سحابی چشم گربه (Cat’s Eye Nebula) نیز یک سحابی سیاره نما است و با فاصله 3262 سال نوری از زمین در صورت فلکی اژدها (تنین) قرار دارد. این سحابی سیاره نما را می توان با جزییات بسیار عالی مشاهده کرد و مارپیچ های پیچ خورده غبار و گاز را در کنار پوسته های منبسط شونده آن به وضوح دید.

تصویر سمت راست تصویر تلسکوپ فضایی هابل از سحابی چشم گربه و تصویر سمت چپ مدل سه بعدی سحابی چشم گربه

بااین حال، تجربه تماشای کیهان تمام ماجرا نیست. این برنامه حاوی داده های کیهانی است که از طریق فرآیندی به نام «sonification» به صدا تبدیل شده است. این ویژگی به عنوان بخشی از برنامه دسترسی چاندرا که در چهار سال گذشته اجراشده است امکان پذیر شد. اولین باری نیست که ناسا با اینستاگرام برای ایجاد تجربه ای فضایی همکاری می کند.

کاربران پلتفرم رسانه های اجتماعی قبلاً می توانستند عملکردهای درونی کنترل ماموریت ناسا را بررسی کنند، با ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) به مدار پایین زمین سفر کنند و با مریخ نورد استقامت در مریخ حرکت کنند. تجربه دیدن کیهان درست همان طور که چاندرا به ثبت رسانده، تجربه عالی برای کاربران و به ویژه کسانی است که دوست دارند اطلاعات خود را از طریق رسانه های اجتماعی به دست آورند.

منبع: space

54323