اعطای بیش از 13 هزار میلیارد تومان ضمانت نامه به دانش بنیان ها/ افزایش 1.8برابری ارایه تسهیلات در سالی که گذشت

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری ری رایت، صندوق نوآوری و شکوفایی در روزهای پایانی سال 1402 گزارش عملکرد یک ساله خود را منتشر کرد.

بخش هایی از این گزارش عملکرد به شرح زیر است؛

صندوق نوآوری و شکوفایی در نخستین روز های سال جاری، شاهد انتصاب رییس و اعضای هییت عامل جدید (دور سوم) از سوی رییس جمهور بود.

اهداف کلان و راهبردی صندوق نوآوری و شکوفایی در قانون برنامه هفتم توسعه

رهبر معظم انقلاب، در دیدار خود با نخبگان در سال 1400، با اشاره به اینکه سهم اقتصاد دانش بنیان از تولید ناخالص داخلی باید از یک درصد (در آن زمان) به 5 درصد ظرف 4 سال آینده برسد، عملاً هدف کلان زیست بوم فناوری و نوآوری کشور را تبیین کردند.

در همین راستا، دولت سیزدهم نیز در برنامه هفتم توسعه، هدف 7 درصدی را برای این شاخص مهم برگزید؛ بنابراین هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان نهاد تخصصی تامین مالی فناوری و نوآوری در کشور، این هدف کلان را در صدر اهداف راهبردی خود نشاند.

هدف و برنامه های کلان صندوق نوآوری و شکوفایی در دولت سیزدهم

صندوق در کنار اهداف افقی مشتمل بر توسعه اشتغال دانش بنیان، توسعه صادرات دانش بنیان و رشد تولید دانش بنیان، دو هدف ناظر بر فناوری های نوظهور و آینده ساز (شامل زیست فناوری، هوش مصنوعی و میکروالکترونیک) و دیگری ناظر بر نیازها و چالش های اساسی کشور (شامل توسعه انرژی های تجدیدپذیر، امنیت غذایی و آب) متمرکز شد.

از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون، صندوق 18 هزار و 858 هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکت های دانش بنیان اعطا کرده است که نسبت به دوره مشابه در دولت قبل، 1.8 برابر شده است.

صندوق از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون،13 هزار و 697 میلیارد تومان ضمانت نامه در اختیار شرکت های دانش بنیان قرار داده است که 2.6 برابر نسبت به دوره مشابه در دولت قبل بوده است.

مجموع خدمات سرمایه گذاری صندوق نیز در دولت سیزدهم به 5 هزار و 260 هزار میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با دوره مشابه دولت قبل، 2.5 برابر شده است.

خدمات توانمندسازی صندوق در دولت سیزدهم نیز با افزایش بالغ بر 3.6 برابری نسبت به دوره مشابه در دولت قبل، به 185 هزار میلیارد تومان رسیده است.

روند افزایشی خدمات صندوق از ابتدای دولت سیزدهم تا کنون نسبت به دوره مشابه دولت قبل

دستاوردهای ناشی از ارایه خدمات صندوق به شرکت های دانش بنیان

 

 

 برنامه ها و اقدامات هییت عامل سوم صندوق در سال 1402

بسته «رشد تولید دانش بنیان»

سال 1402 از سوی رهبر معظم انقلاب، سال «مهار تورم، رشد تولید» نامگذاری شده بود؛ بنابراین صندوق نوآوری و شکوفایی بسته جدیدی موسوم به «رشد تولید دانش بنیان» طراحی کرد که هدف آن، پشتیبانی از رشد تولید محصولات و خدمات شرکت های دانش بنیان با تکیه بر ابزار های مالی ـ عمدتاً تسهیلات ـ بود. این بسته به ویژه از آن جهت اهمیت داشت که بانک مرکزی به منظور مهار تورم، محدودیت هایی بر سر راه اعطای تسهیلات بانکی ایجاد کرده بود و لذا به واسطه این سیاست، بسیاری از شرکت های دانش بنیان نیز نمی توانستند همچون گذشته از تسهیلات بانکی برخوردار شوند.

این بسته جدید با شعار «هزار محصول، هزار شرکت، هزار میلیارد ریال رشد فروش دانش بنیان» از سوی صندوق به شرکت های دانش بنیان معرفی شد. یکی از محور های اصلی این بسته، کمک به تامین نقدینگی مورد نیاز از طریق اعطای تسهیلات سرمایه در گردش به شرکت هایی بود که بتوانند رشد تولید دست کم 2 برابری یا 100 میلیارد تومانی را در سال 1402 نسبت به سال قبل از آن محقق کنند.

 5 بانک به عنوان بانک های عامل این بسته انتخاب شدند و مقرر شد شرکت های دانش بنیان مستعد رشد تولید، پس از ارزیابی های فنی و مالی لازم، برای دریافت تسهیلات به این بانک ها معرفی شوند تا از محل منابع داخلی بانک ها، مجموعاً 8 هزار میلیارد تومان تسهیلات سرمایه در گردش با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار در اختیار آنها قرار گیرد.

در مجموع، 76 شرکت دانش بنیان توانسته اند در قالب بسته رشد تولید، 2 هزار و 725 میلیارد تومان تسهیلات سرمایه در گردش از شبکه بانکی دریافت کنند. برآورد های صندوق نوآوری نشان می دهد که اعطای این تسهیلات، به افزایش بیش از 70 هزار میلیارد تومانی فروش محصولات دانش بنیان منجر شده است.

تسهیلات اشتغالزایی

در تبصره 18 قانون بودجه 1402 مصوب مجلس شورای اسلامی، پیش بینی شده بود که بانک ها مکلفند 5 هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه به منظور افزایش اشتغال به شرکت های دانش بنیان، فناور و خلاق معرفی شده از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی پرداخت کنند.

در تعامل صندوق با وزارت اقتصاد و دارایی و شبکه بانکی، نهایتاً 10 بانک عامل برای اعطای این تسهیلات انتخاب شدند و تعهد هر کدام از بانک های عامل نیز مشخص شد. سقف این تسهیلات برای هر شرکت دانش بنیان 3 میلیارد تومان، نرخ آن قرض الحسنه (با کارمزد 4 درصدی) و دوره بازپرداخت آن نیز 4 ساله بود.

مطابق فرایند مصوب، مقرر شد صندوق نوآوری و شکوفایی شرکت های متقاضی را غربال و ارزیابی کرده و شرکت های واجد شرایط را برای دریافت تسهیلات قرض الحسنه اشتغال به یکی از بانک های عامل معرفی کند. صندوق برای ارزیابی شرکت های فناور (به معنای شرکت های مورد پذیرش یا مستقر در یکی از پارک های علم و فناوری کشور) از ظرفیت پارک های فناوری و برای ارزیابی شرکت های خلاق، از ظرفیت برنامه توسعه زیست بوم شرکت های خلاق معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری استفاده کرد.

در مجموع، 1600 شرکت دانش بنیان برای دریافت مجموعاً 5158 هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه اشتغال به بانک های عامل معرفی شده اند و تاکنون 469 شرکت دانش بنیان موفق به دریافت 1356 میلیارد تومان از سوی بانک های عامل شدند و این روند تا اوایل سال آینده هم ادامه خواهد داشت.

 ضمانت انتشار اوراق صکوک

برخی از شرکت های دانش بنیان به فروش سالانه صد ها میلیارد تومانی ـ و بعضاً بیش از هزار میلیارد تومان در سال ـ دست یافته اند و تامین مالی آنها، اعم از سرمایه در گردش یا سرمایه ثابت ـ با تسهیلات بانکی به ویژه در رویکرد انقباضی بانک مرکزی میسر نیست. به علاوه، بانک ها نوعاً تمایلی به اعطای تسهیلات بلندمدت ندارند. از این رو، انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه که عمدتا با سررسید 4 ساله انجام می شود، برای این نوع شرکت های دانش بنیان ابزار تامین مالی مناسب تری محسوب می شود.

برای انتشار اوراق صکوک، یکی از بانک های کشور باید به عنوان «رکن ضامن»، ضمانت شرکت متقاضی را برعهده گیرد. از آنجا که سررسید این اوراق 4 ساله است، با در نظر گرفتن سود اوراق، بانک ها معمولاً حدود 2 برابر مبلغ اوراق از شرکت های متقاضی طلب تضامین یا وثایق می کنند.  

در سال جاری، در قالب این برنامه تاکنون 8 شرکت دانش بنیان برای انتشار 940 میلیارد تومان انتشار اوراق صکوک در بازار سرمایه ارزیابی شده اند و فرایند ارزیابی آنها در شبکه بانکی نیز آغاز شده است. در حال حاضر یک شرکت دانش بنیان با ضمانت مشترک صندوق نوآوری و بانک پارسیان موفق به انتشار 120 میلیارد تومان اوراق در بازار سرمایه شد که در اولین روز انتشار با موفقیت تکمیل شد.

 بسته توسعه صادرات دانش بنیان

در سال جاری بودجه خدمات توانمندسازی صندوق به 2 برابر افزایش یافت و بخش عمده این افزایش، به شبکه سازی صادراتی دانش بنیان اختصاص یافت.

در نتیجه صندوق توانست در سال جاری، از حضور 160 شرکت دانش بنیان در 58 نمایشگاه معتبر بین المللی به طور مستقل، و از حضور بیش از 300 شرکت دانش بنیان در 22 نمایشگاه معتبر بین المللی در قالب پاویون حمایت بلاعوض به عمل آورد.  

تصویب دو خدمت جدید در صندوق نوآوری 

در آخرین روز های سال جاری، دو خدمت جدید در صندوق نوآوری و شکوفایی مصوب شد. تسهیلات رشد صادرات دانش بنیان، که هدف آن کمک به تامین نقدینگی مورد نیاز شرکت های دانش بنیان صادراتی است؛ ودومین تسهیلات، تسهیلات تولید فراسرزمینی، که به شرکت های دانش بنیان کمک می کند تا خطوط مونتاژ یا بسته بندی محصولات خود را در سایر کشور ها دایر کنند.

تولید فراسرزمینی به شرکت های دانش بنیان اجازه می دهد به عنوان یک شرکت داخلی وارد بازار کشور هدف شوند و علاوه بر آن، از قرارداد های تجارت آزاد کشور هدف با سایر کشور ها نیز بهره مند شوند.  

 افزایش سرمایه صندوق در سال 1402

در ابتدای دولت سیزدهم و با عنایت به این ضرورت، افزایش سرمایه صندوق به 100 هزار میلیارد تومان ظرف 5 سال (تا سال 1406) به تصویب هییت امنای صندوق به ریاست رییس جمهور رسید.

همچنین با مصوبه هییت وزیران  سرمایه صندوق به 10 هزار میلیارد تومان افزایش یافت. خوشبختانه در قانون جهش تولید نیز، منابع قابل توجهی برای افزایش سرمایه صندوق پیش بینی شده بود.