۲۵ مرداد در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری ری رایت، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۵ مرداد برابر ۱۵ آگوست را ورق می‌زنیم.

***

الو به‌جای اوهوی!

۱۵ آگوست ۱۸۷۷ میلادی برابر با ۲۵ مرداد ۱۲۵۶ خورشیدی، توماس ادیسون، مخترع آمریکایی واژه «الو» (Hello) را برای شروع مکالمات تلفنی ابداع کرد. ادیسون در این روز به رییس شرکت تلگراف پیشنهاد کرد که به‌جای واژه «اوهوی!» (Ahoy) که پیشتر الکساندر گراهام‌ بل برای شروع مکالمات تلفنی پیشنهاد کرده بود از واژه «الو» استفاده شود. هر دو واژه الو و اوهوی به‌عنوان نامزدهای احتمالی بررسی شدند و این‌گونه، بسیاری از دفترچه‌های اولیه تلفن پیشنهاد ادیسون یا مشتقات آن را پذیرفتند. اولین دفترچه تلفن منتشرشده که از سوی شرکت تلفن منطقه کانکتیکات در نیوهیون منتشر شد، به خوانندگان توصیه می‌کرد که تماس‌های تلفنی را با یک «هوووولای محکم و شاد» آغاز کنند. سایر دفترچه تلفن‌ها الو را در بخش راهنمای استفاده از تلفن منتشر کردند و تا سال ۱۸۸۰، پیشنهاد اوهوی بل از بین رفت و الوی پیشنهادی ادیسون به‌عنوان استاندارد پذیرفته شد.

آزمایش ارتباط تلفن ماهواره‌ای اکو ۱

۱۵ آگوست ۱۹۶۰ میلادی برابر با ۲۵ مرداد ۱۳۳۹ خورشیدی، یک ارتباط تلفنی ازطریق ماهواره بالونی اکو 1 که به تازگی پرتاب شده بود در مدار سی‌ویکم زمین با هدایت آزمایشگاه تلفن بل انجام شد. تماسی که ازطریق یک خط تلفن معمولی به آزمایشگاه پیشرانه جت واقع در سواحل غربی در گلدستون، کالیفرنیا آغاز شد، ازطریق یک پرتو رادیویی که از بالن ماهواره‌ای در مدار هزار مایلی بالاتر از زمین منعکس شد و سپس سیگنال رادیویی در  سواحل شرقی در آزمایشگاه بل در هلمدل، نیوجرسی دریافت شد و در این آزمایشگاه ازطریق یک دستگاه تلفن معمولی گیرنده وصل شد. دریافت مکالمه صوتی دو طرفه و موسیقی رضایت‌بخش و بدون خش بود. و‏ظیفه این ماهواره فقط بازتاب سیگنال رادیویی بود. نتایج این آزمایش موفق در نیویورک تایمز منتشر شد.

پدر آیرودینامیک

۱۵ آگوست ۱۹۵۳ میلادی برابر با ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ خورشیدی، لودویگ پرانتل، فیزیکدان آلمانی که به‌دلیل مطالعاتش در حوزه آیرودینامیک و هیدرودینامیک شهرت دارد درگذشت. او وجود لایه مرزی را در مجاورت سطح جامدی که سیال روی آن جریان می‌یابد، اثبات کرد. طراحی شکل، وزن و جرم کارآمد برای کشتی‌ها و هواپیماها مدیون کار اوست و از این‌رو، او را پدر آیرودینامیک می‌دانند. پرانتل مطالعات عمده‌ای در مورد اثرات جریان‌سازی و خواص بال‌های هواپیما و پیشرفت‌هایی در ساخت سازه‌هایی چون تونل باد انجام داد. او عدد پرانتل را ابداع کرد که به یک عدد بدون بعد اطلاق می‌شود که در مطالعه همرفت استفاده می‌شوند و بیانگر نسبت نفوذ اندازه حرکت به نفوذ گرمایی است. همچنین معادله فون کارمن پرانتل تغییرات لگاریتمی سرعت آب را در یک کانال از جریان صفر در بستر جریان تا حداکثر سرعت در سطح آب توصیف می‌کند.

کنستانتین فالبرگ

۱۵ آگوست ۱۹۱۰ میلادی برابر با ۲۵ مرداد ۱۲۸۹ خورشیدی، کنستانتین فالبرگ، شیمی‌دان روس درگذشت. زمانی که فالبرت کارورز آیرا رمسن‌، شیمی‌دان آمریکایی بود همراه با او ساخارین را کشف کرد. رمسن که درباره حلقه بنزن و گروه‌های مرتبط تخصص داشت با فالبرگ که در آن‌‌زمان زیر نظر او روی مشتقات قطران زغال‌سنگ کار می‌کرد، برای اولین‌بار ارتوبنزوئیل سولفیماید را در ۱۸۷۹ سنتز کرد. فالبرگ به‌طور تصادفی طعم بسیار شیرین آن را با لمس انگشتانش که آغشته به چند دانه از محصول بود روی لب‌هایش کشف کرد. این ترکیب که نوعی شیرین‌کننده مصنوعی است با نام تجاری ساخارین ثبت و به بازار عرضه شد.