کم‌لطفی مدیران به «حریرچیان» در نصف جهان/ هنرمندی که شکوفایی مجدد را مدیون سروش صحت می‌دانست

در گفت‌وگو با ری رایت مطرح شد؛

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ خبرگزاری علم و فناوری ری رایت، هوشنگ حریرچیان بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون که با لهجه اصفهانی و اغلب در نقش‌های کمدی شناخته می‌شد بامداد سی‌ام مردادماه در ۹۲ سالگی درگذشت.

زنده‌یاد حریرچیان فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۲۶ در تئاتر اصفهان با مدیریت زنده‌یاد ناصر فرهمند آغاز کرد. در شهریور ۱۳۳۲ به تئاتر سپاهان با مدیریت علی صمدی پیوست. وی از سال ۱۳۳۸ رسما در رادیو اصفهان به عنوان هنرپیشه، گوینده، تهیه کننده، گزارشگر، کارگردان و مجری برنامه‌های تفریحی-هنری شروع به کار کرد.

این هنرمند اصفهانی در سال ۱۳۴۸ اولین تجربه تلویزیونی خود به نام «عکاس‌باشی» حضور پیدا کرد و در سال ۱۳۶۶ با فیلم «جعفر خان از فرنگ برگشته» علی حاتمی، بازی در سینما را نیز تجربه کرد.

حریرچیان در آثار سینمایی، چون «عزیز میلیون دلاری»، «قاعده بازی»، «یک بوس کوچولو»، «فرش باد»، «گاهی به آسمان نگاه کن»، «جعفرخان از فرنگ برگشته» و… بازی کرده است.

مجموعه‌های تلویزیونی، چون «خاتون»، «آشپزباشی»، «ساختمان پزشکان»، «سایه سلطان»، «پژمان»، «تفنگ سرپر»، «یکی بود یکی نبود»، «هشت، بهشت» و.. از او به یادگار مانده است.

در مستند ۵۰ دقیقه‌ای «آکتور اصفهانی» به کارگردانی ستایش ساسانی‌نژاد، کارنامه هنری و حرفه‌ای این بازیگر پیشکسوت تئاتر اصفهان بررسی شده و در کنارآن دوران طلایی تئاتر اصفهان در دهه‌های گذشته و دلایل افول آن نیز ضمن گفتگو با این بازیگر خوش‌صحبت واکاوی شده است.

این مستند در سال ۱۳۹۶ تولید شده و پس از رونمایی در دانشگاه فرهنگ و هنر اصفهان، در خرداد سال ۱۳۹۸ روی آنتن شبکه مستند نیز رفت.

کم‌لطفی مدیران به آخرین بازمانده نسل طلایی تئاتر اصفهان

در همین ارتباط، تهیه‌کننده و مشاور کارگردان این مستند که در سال‌های اخیر با زنده‌یاد حریرچیان ارتباط مستمر و عمیقی داشت در گفتگو با ری رایت عنوان کرد: در ابتدا درگذشت این هنرمند توانمند را به مردم کشورمان و به ویژه اهالی اصفهان و خانواده آن مرحوم تسلیت می‌گویم. آقای حریرچیان از آخرین بازماندگان عصر طلایی تئاتر اصفهان بودند. نسلی که علاوه بر ایشان، با ناصر فرهمند، محمدمیرزا رفیعی، رضا ارحام صدر، مهدی ممیزان، جهانگیر فروهر، امین خندان، نصرت‌الله وحدت، علی‌محمد رجایی، محمدعلی سرکوب و شناخته می‌شود.

محمدرضا قهرمان گفت: متأسفانه مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان و صداو سیمای این مرکز که باید در معرفی مشاهیر هنر این خطه پیشگام باشند، جایگاه ایشان را آن‌گونه که شایسته بود، نشناختند. زمانی که برای ضبط بخش‌هایی از مستند به صداوسیمای اصفهان رفتیم، آقای حریرچیان را یک ساعت پشت در معطل کردند و در نهایت هم استودیی در اختیار ما گذاشتند که وضعیت بسیار بدی داشت، به گونه‌ای کهایشان خودشان  گفتند بهتر است در استودیویی خارج از مجموعه سازمان، این بخش را ضبط کنیم و همین کار را هم کردیم؛ اتفاقی که باعث شد من پیشاین هنرمند پیشکسوت شرمنده شوم.

وی افزود: این برخورد نامطلوب با فردی رقم می‌خورد که خودش از بنیانگذاران برنامه‌های نمایشی در رادیو اصفهان محسوب می‌شد.

تهیه‌کننده مستند «آکتور اصفهانی» گفت:  تا جایی که من به خاطر دارم هیچ برنامه نکوداشت و تقدیری از ایشان در اصفهان برگزار نشده است و فقط هرچند سال یک بار مثلاً یکی از معاونان صداو سیمای اصفهان به دیدنشان می‌رفتند و برای خالی نماندن عریضه قاب عکسی هم هدیه می‌دادند. این قاب عکس‌ها چه فایده‌ای دارد؟ ما باید به شکلی آبرومند و ماندگار از این سرمایه فرهنگی شهرمان تقدیر می‌کردیم. سرمایه‌ای که می‌توانم بگویم قدر آن در تهران بیشتر دانسته شد.

توجه ویژه به فرهنگ و هویت اصفهان

قهرمان گفت: چند سال هست که یک برنامه گفتگومحور به نام «زنده رود» از شبکه اصفهان پخش می‌شود که نسبتاً هم مشهور شده و اساس آن گفتگو با بازیگران و اهالی موسیقی و سلبریتی‌ها است؛ آقای حریرچیان چند بار به برای حضور در این برنامه دعوت شدند، اما قبول نکردند. استدلال ایشان هم این بود که این برنامه بین بازیگرانی که از تهران می‌آیند و هنرمندان اصفهانی تبعیض قائل می‌شود و جایگاه هنرمندان اصفهانی را درنظر نمی‌گیرد.

وی اظهار کرد: من این افتخار را داشتم که در تولید یک مجموعه تلویزیونی که به سفارش اداره آب اصفهان ساخته شد هم در خدمت ایشان باشم؛ آقای حریرچیان که حتماً نقشی که دارند، گوشه چشمی هم به فرهنگ و عناصر هویتی اصفهان داشته باشد. مثلا شغلش فروشنده گز اصفهان باشد یا این که با صنایع دستی اصفهان مرتبط باشد. بعد‌ها فهمیدم این موضوع از اصول کاری ایشان است و تعصب خاصی روی هویت و فرهنگ اصفهان دارند. در آینده متوجه می‌شویم که چه گوهری را از دست داده‌ایم.

این مدرس فیلمسازی عنوان کرد: استاد حریرچیان با وجود هفت دهه فعالیت در عرصه رادیو، تئاتر و حضور در چندین فیلم سینمایی و مجموعه تلویزیونی هنوز هم برای بسیاری از مخاطبان و حتی اهالی اصفهان ناشناخته بودند که این موضوع برای من واقعاً جای تأسف دارد. بازیگر توانمندی که به گفته خودش پس از دعوت توسط یه هنرمند اصفهانی دیگر یعنی «سروش صحت» برای بازی در مجموعه تلویزیونی «ساختمان پزشکان» مشهور شد.

قهرمان افزود: خودشان هم بار‌ها اشاره کردند که مدیون سروش صحت هستند و خاطرات بسیارخوبی از گروه سازنده این مجموعه دارند. اتفاقی که در سال ۱۳۹۲ با سریال دیگر آقای صحت یعنی «پژمان» هم رخ داد و آقای حریرچیان آنجا هم درخشیدند و مثل «ساختمان پزشکان» نقش یک پدر غرغرو، اما بانمک و دوست‌داشتنی را به خوبی ایفا کرده بودند. در فیلم «قاعده بازی» ساخته احمدرضا معتمدی هم بازی بسیار خوبی را در کنار بازیگران شناخته‌شده‌ای مثل علیرضا خمسه، گوهر خیراندیش، اکبر عبدی، جمشید هاشم‌پور، سعید پورصمیمی و ژاله صامتی داشتند که به  نظر من آن اثرهم به اندازه‌ای که شایسته بود، دیده نشد.

«آکتور اصفهانی» خلاصه‌ای ۵۰ دقیقه‌ای از هفتاد سال فعالیت هنری

وی گفت: آقای حریرچیان با وجود اصرار برخی مستندسازان که حتی از تهران هم با ایشان تماس گرفتند، تمایلی نداشتند که مستندی از زندگی ایشان ساخته شود. با این حال بعد از گفتگو‌های فراوانی که با ایشان داشتیم، وقتی متوجه شدند که دیدگاه مشترکی داریم، موافقت کردند تا گوشه‌هایی هرچند اندک از کارنامه ایشان را به تصویر بکشیم. حتی خاطرم هست که یک پیشنهاد کاری را هم به خاطر درگیر بودن با تولید این مستند رد کردند.

تهیه‌کننده مستند «آکتور اصفهانی» عنوان کرد: خاطراتی که در این مستند گفته می‌شود، مخاطبان علاقه‌مند را به سال‌های شکوفایی تئاتر در ایران و به‌ویژه اصفهان می‌برد. جایی که سالن تئاتر «سپاهان» به‌عنوان مهم‌ترین سالن نمایش در دیار نصف جهان شهرتی به هم زده بود؛ زنده‌یاد ارحام صدر در کنار هنرمندانی از جمله حریرچیان از ارکان نمایش‌های روی صحنه در این سال‌ها بود. بسیاری از بزرگان هنر و حتی سیاستمداران و صاحب‌منصبان در سفر به اصفهان سری هم به این سالن زده و تماشاگر نمایش‌های روی صحنه آن می‌شدند.

وی افزود: یکی از نکات جالبی که آقای حریرچیان در خاطرات خود بیان می‌کند، این است که در زمانی که می‌خواستند وارد عرصه تئاتر بشوند و بسیار جوان بودند، سه سال به‌صورت مستمر به سالن تئاتر می‌آمدند تا تمرین گروه‌های نمایشی را از نزدیک ببینند، آن‌هم بدون اینکه کسی به‌اصطلاح ایشان را تحویل بگیرد؛ تازه بعد از سه سال بود که توانستند در تمرینات نمایش شرکت کنند. این پیگیری و سماجت مداوم نشان‌دهنده عشقی بود که به صحنه تئاتر داشتند.