هالیوود زیر تیغ تیز ترامپ/ چین بازار هالیوود را قفل می کند؟

آفتاب نیوز :

 در سال های اخیر روابط اقتصادی میان ایالات متحده و جمهوری خلق چین بیش از هر زمان دیگری دستخوش تنش و نوسان شده است؛ تنش هایی که در ابتدا در عرصه صنعت و تکنولوژی نمود یافت اما به مرور دامنه خود را به حوزه های فرهنگی و هنری نیز گسترش داد. صنعت سینما به عنوان یکی از نماد های برجسته قدرت نرم آمریکا اکنون به یکی از قربانیان این جنگ اقتصادی تبدیل شده است. با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در سال ۲۰۲۵ و اجرای سیاست های تهاجمی تجاری از سوی دولت او بسیاری از ناظران نسبت به آینده صنعت فیلم سازی در آمریکا ابراز نگرانی کرده اند.

آغاز بحران: ترامپ و تعرفه های جدید

اعلام تعرفه های سنگین بر واردات کالا از کشور های مختلف و به ویژه چین بخشی از استراتژی دولت ترامپ برای بازسازی ساختار تجاری ایالات متحده عنوان شد. با این حال پاسخ متقابل چین و اعمال محدودیت های جدید بر واردات محصولات فرهنگی از آمریکا به ویژه فیلم های هالیوودی شرایطی پیچیده و مبهم را برای آینده یکی از بزرگ ترین صنایع سرگرمی جهان رقم زده است. در چنین فضایی بسیاری از تحلیل گران معتقدند که سینمای آمریکا وارد دوره ای از بازنگری در بازار های جهانی مسیر های توزیع و حتی روایت گری شده است.

از همان نخستین ماه های آغاز به کار دوباره دولت ترامپ تعرفه ای پایه به میزان ۱۰ درصد بر تمامی واردات به ایالات متحده وضع شد. اما این تنها آغاز ماجرا بود. تعرفه های مضاعف از ۱۱ تا ۵۰ درصد نیز به مرور بر کالا هایی از کشور هایی که به تعبیر ترامپ “از اقتصاد آمریکا سوءاستفاده می کنند” اعمال شد؛ روندی که میانگین تعرفه ها را تا فروردین ۱۴۰۴ (آوریل ۲۰۲۵) به رقمی بی سابقه در حدود ۲۴ درصد رساند. چنین سطحی از افزایش در تاریخ معاصر ایالات متحده بی نظیر بود و از آن با عنوان بازگشت به سیاست های حمایتی قرن بیستم یاد می شود.

چین: تهدید بزرگ هالیوود

واکنش چین به عنوان بزرگ ترین شریک تجاری آمریکا بسیار سریع و حساب شده بود. پکن در پاسخ به سیاست های تعرفه ای واشنگتن سطح تعرفه های خود را تا ۱۲۵ درصد افزایش داد و هم زمان محدودیت های تازه ای بر ورود کالا های آمریکایی وضع کرد؛ محدودیت هایی که فیلم های هالیوودی نیز از آن مصون نماندند. با کاهش سهمیه مجوز های پخش برای فیلم های آمریکایی دشواری در فرآیند صدور مجوز و حتی حذف برخی عناوین از جدول اکران دولت چین عملاً بخشی از بازار خود را به روی سینمای آمریکا بست.

این در حالی است که طی یک دهه اخیر بازار سینمایی چین به یکی از ارکان اصلی سودآوری برای استودیو های آمریکایی تبدیل شده بود. فیلم هایی با بودجه های سنگین مانند آثار علمی-تخیلی ابرقهرمانی یا اکشن در سال های اخیر بخش قابل توجهی از درآمد خود را مدیون فروش در بازار چین بودند. از همین رو محدودیت های جدید نه تنها مانعی برای رشد اقتصادی هالیوود به شمار می رود بلکه در برنامه ریزی تولیدات آتی نیز اختلال ایجاد کرده است.

از دیگر پیامد های ملموس این تنش تجاری می توان به کاهش شدید سرمایه گذاری استودیو ها در پروژه هایی با تکیه بر بازار جهانی اشاره کرد. از آنجا که چین دومین گیشه بزرگ جهان پس از ایالات متحده محسوب می شود از دست دادن این بازار برابر با افزایش ریسک مالی پروژه های پرهزینه است. همچنین تهیه کنندگان و سرمایه گذاران اکنون ناچارند مسیر های جدیدی برای تضمین سودآوری فیلم های خود بیابند؛ از جمله سرمایه گذاری بر بازار های نوظهور مانند هند برزیل کره جنوبی و خاورمیانه.

تأثیرات بلندمدت بر صنعت سینما

در کنار آسیب های ناشی از محدودیت صادرات فرهنگی هزینه تولید نیز در داخل آمریکا و حتی در کشور هایی مانند کانادا با افزایش رو به رو شده است. سیاست های تعرفه ای ترامپ مشوق های مالی سابق برای همکاری های فرامرزی را تحت تأثیر قرار داده و بر هزینه های تجهیزات خدمات فنی و همکاری های بین المللی سایه انداخته است. این موضوع موقعیت استودیو هایی را که پیش تر بخشی از تولیدات خود را در کشور هایی با معافیت های مالیاتی انجام می دادند به چالش کشیده است.

از سوی دیگر تبعات اقتصادی این سیاست ها بر زندگی روزمره شهروندان آمریکایی نیز مشهود است. با رشد نرخ تورم و کاهش قدرت خرید مردم شاخص اعتماد مصرف کننده به پایین ترین سطح خود در بیش از چهار دهه اخیر سقوط کرده است. این روند بر میزان هزینه کرد خانوار ها در حوزه تفریح و سرگرمی از جمله سینما تأثیر منفی گذاشته و موجب افت فروش بلیت در گیشه های داخلی شده است.
در چنین فضایی صنعت سینمای آمریکا برای بقا دست به نوآوری و بازسازی ساختاری زده است. توسعه سریع تر پلتفرم های استریمینگ تولید محتوا های محلی شده برای بازار های خاص و تقویت ارتباطات فرهنگی با کشور هایی غیر از چین تنها بخشی از راهبرد هایی است که برای مقابله با بحران در دستور کار قرار گرفته است. همچنین تلاش هایی در حال انجام است تا از طریق لابی گری با نمایندگان کنگره صنعت سینما از زیر بار تعرفه های سنگین خارج شود یا به عنوان یک استثنا در نظر گرفته شود.

سرآخر چه بر سر صنعت بزرگ سینما در آمریکا خواهد آمد؟

در مجموع آن چه امروز در حوزه تجارت جهانی میان آمریکا و چین در حال وقوع است صرفاً یک جنگ تعرفه ای نیست؛ بلکه بازتعریف مسیر حرکت سینمای آمریکا در جهان است.

اگر این روند ادامه یابد و راه حلی دیپلماتیک برای آن حاصل نشود ممکن است صنعت فیلم سازی آمریکا شاهد شکافی عمیق در شبکه توزیع بین المللی کاهش نفوذ فرهنگی و ورود رقبای قدرتمندی به میدان جهانی باشد. هالیوود با تمام قدرت و سابقه درخشان خود اکنون در نقطه ای ایستاده که بازتعریف آینده اش در گرو تعامل با نظم نوین جهانی خواهد بود.

در شرایطی که برخی کارشناسان و منتقدان بر این نظریه تمزکر دارند که این اتفاق می تواند دریچه خای تازه ای برای هالیوود باز کند و شریط آن را بهبود ببخشید در مقبال افرادی این نظرات را بدون پشتوانه و استناد دقیق می دانند و آن ها تایید نمی کنند. در حال حاضر شرایط صنعت بزرگ سینما به تصمیمات سیاسی دو کشور بسته است و باید دید این دعوا و جنگ طرفین به کجا ختم می شود.