معرفی خوراکی های با طبع گرم

در دنیای پرشتاب امروز توجه به سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب بیش از پیش اهمیت یافته است. یکی از رویکردهای کهن و ریشه دار در این زمینه طب سنتی و مفهوم مزاج شناسی است. بسیاری از افراد با مشکلاتی نظیر کمبود انرژی احساس ضعف مشکلات گوارشی مانند نفخ و سردی معده یا دردهای مفصلی مواجه هستند که گاهی ریشه در عدم تعادل مزاجی و مصرف نامناسب خوراکی ها دارد. شناخت طبع غذاها و تطابق آن با مزاج فردی می تواند گامی مؤثر در بهبود این شرایط و ارتقاء سطح سلامت عمومی باشد. این دانش به شما کمک می کند تا با انتخاب های آگاهانه تر در رژیم غذایی بدن خود را در حالت تعادل نگه داشته و از خواص درمانی و پیشگیرانه مواد غذایی به بهترین شکل بهره مند شوید. این مقاله به طور خاص بر خوراکی هایی تمرکز دارد که در طب سنتی دارای طبع گرم شناخته می شوند و نقش آن ها در سلامت ویژگی های افراد گرم مزاج و راهکارهای استفاده صحیح از این دسته از مواد غذایی را مورد بررسی قرار می دهد.

مزاج و طبع در طب سنتی چیست؟

در طب سنتی ایرانی مفهوم مزاج یا طبع به حالت کلی و کیفیت غالب درونی بدن هر فرد اشاره دارد که ترکیبی از چهار کیفیت اصلی گرمی سردی تری و خشکی است. این چهار کیفیت با چهار عنصر اصلی (آتش هوا آب خاک) و چهار خلط بدن (صفرا دم بلغم سودا) مرتبط دانسته می شوند. بر این اساس مزاج افراد به نه دسته کلی تقسیم می شود: چهار مزاج اصلی (گرم و تر یا دموی گرم و خشک یا صفراوی سرد و تر یا بلغمی سرد و خشک یا سوداوی) چهار مزاج مرکب (مانند گرم و تر با غلبه گرمی) و یک مزاج معتدل. مزاج هر فرد از بدو تولد با اوست و تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند وراثت محیط زندگی فصل ها سن جنسیت و البته نوع تغذیه می تواند دچار تغییر و عدم تعادل موقت یا پایدار شود. شناخت مزاج پایه و همچنین مزاج فعلی فرد اهمیت زیادی در حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری ها دارد چرا که هر مزاجی مستعد بیماری های خاص خود است و نیاز به تدابیر ویژه ای در سبک زندگی و رژیم غذایی دارد. هدف اصلی در طب سنتی حفظ تعادل مزاجی و اصلاح غلبه اخلاط است که از طریق تغذیه مناسب استفاده از گیاهان دارویی و سایر روش های درمانی صورت می گیرد. هر ماده غذایی نیز بر اساس تأثیر خود بر کیفیت های چهارگانه بدن دارای طبع یا مزاج مخصوص به خود است.

چگونه طبع و مزاج خود را تشخیص دهیم؟

تشخیص طبع و مزاج فردی معمولاً بر اساس مجموعه ای از ویژگی های جسمی و روانی انجام می شود. متخصصان طب سنتی با بررسی نشانه های مختلف در ظاهر فرد خصوصیات رفتاری و روحی و همچنین واکنش های بدن به شرایط محیطی و انواع غذاها به تعیین مزاج پایه و وضعیت فعلی مزاجی او می پردازند. از جمله این نشانه ها می توان به رنگ و جنس پوست (خشکی چربی رنگ پریدگی قرمزی) وضعیت موها (نازکی ضخامت خشکی چربی ریزش) ساختار بدنی (لاغری چاقی عضلانی بودن) وضعیت نبض کیفیت خواب تحمل گرما و سرما تمایلات غذایی و واکنش های گوارشی اشاره کرد. علاوه بر این خصوصیات روانی مانند میزان انرژی صبر و تحمل سرعت در تصمیم گیری میزان حافظه و تمرکز و تمایل به احساسات مختلف نیز در تشخیص مزاج نقش دارند. برای مثال افراد با طبع گرم عموماً پوستی گرم تر دارند پرانرژی هستند و تحمل کمتری نسبت به گرما دارند. در مقابل افراد با طبع سرد معمولاً پوست سردتری دارند کم انرژی تر هستند و سرمایی هستند. تشخیص دقیق مزاج بهتر است توسط فرد آگاه و متخصص در این زمینه انجام شود اما با مطالعه و توجه به نشانه های ذکر شده می توان تا حدودی مزاج تقریبی خود را شناسایی کرد.

علائم و خصوصیات افراد با طبع گرم

افرادی که در طب سنتی دارای طبع گرم هستند معمولاً ویژگی های جسمی و روانی خاصی از خود نشان می دهند. در سطح جسمی این افراد اغلب پوستی گرم و گاهی متمایل به سرخی دارند و ممکن است مستعد بروز جوش آکنه یا التهابات پوستی باشند. تعریق در آن ها معمولاً بیشتر از افراد با طبع سرد است به خصوص در ناحیه سر و گردن. این افراد اغلب دارای انرژی بدنی بالایی هستند و کمتر احساس خستگی می کنند اما ممکن است در مواجهه با گرما دچار بی حالی یا کج خلقی شوند. از نظر ساختار بدنی افراد گرم مزاج می توانند درشت اندام و عضلانی (گرم و تر) یا لاغر و استخوانی (گرم و خشک) باشند. نبض آن ها معمولاً قوی و پر است. از نظر روانی و رفتاری افراد گرم مزاج عموماً پرشور فعال جسور و دارای اعتمادبه نفس بالا هستند. قدرت حافظه و تمرکز آن ها خوب است اما ممکن است گاهی عجول و کم حوصله باشند و در شرایط استرس زا سریعاً خشمگین شوند. میل جنسی در این افراد معمولاً بیشتر است و در روابط عاطفی پرانرژی ظاهر می شوند. خواب آن ها ممکن است سبک و گاهی همراه با بی قراری باشد. شناخت این خصوصیات به افراد گرم مزاج کمک می کند تا با انتخاب رژیم غذایی و سبک زندگی متناسب مزاج خود را تعدیل کرده و از بروز مشکلاتی که مستعد آن هستند پیشگیری نمایند.

فهرست انواع خوراکی های دارای طبع گرم

دسته بندی خوراکی ها بر اساس طبع یکی از ارکان اصلی طب سنتی برای تنظیم رژیم غذایی افراد است. شناخت این دسته بندی به افراد کمک می کند تا با توجه به مزاج خود و فصل سال بهترین انتخاب های غذایی را داشته باشند. خوراکی های با طبع گرم معمولا برای افراد سرد مزاج توصیه می شوند تا به تعادل مزاجی آن ها کمک کنند و عوارض ناشی از سردی غلبه یافته در بدن را کاهش دهند. این خوراکی ها می توانند شامل انواع میوه ها سبزیجات حبوبات مغزها ادویه ها گوشت ها عرقیجات و سایر مواد غذایی باشند که در ادامه به تفکیک به معرفی آن ها می پردازیم. مصرف این مواد غذایی باید با توجه به مزاج فرد و با رعایت اعتدال صورت گیرد زیرا مصرف بیش از حد خوراکی های گرم می تواند در افراد گرم مزاج منجر به بروز مشکلاتی مانند جوش خارش بی قراری و افزایش صفرا شود.

میوه های با طبع گرم

میوه ها منبع غنی از ویتامین ها مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند و هر کدام بر اساس ترکیبات و اثراتشان بر بدن دارای طبع متفاوتی می باشند. برخی از میوه ها به دلیل داشتن قند طبیعی بالا انرژی بخشی زیاد یا ترکیبات خاص در دسته میوه های با طبع گرم قرار می گیرند. این میوه ها می توانند به افزایش حرارت درونی بدن کمک کرده و برای افرادی که احساس سردی می کنند یا مزاج سرد دارند مفید باشند. از جمله میوه هایی که در طب سنتی طبع گرم دارند می توان به خرما با قند بالا و انرژی بخشی فراوان انجیر که ملین و مقوی است انگور با شیرینی طبیعی و خواص تقویتی انبه که سرشار از ویتامین است موز که انرژی زا است نارگیل با چربی مفید خربزه با شیرینی و طعم خاص و کشمش که نوع خشک شده انگور و بسیار مقوی است اشاره کرد. مصرف این میوه ها به خصوص در فصول سرد سال یا برای افرادی که فعالیت بدنی بالایی دارند می تواند توصیه شود. همچنین میوه هایی مانند به سیب (بسته به نوع) و برخی انواع توت نیز در این دسته قرار می گیرند.

سبزیجات با طبع گرم

سبزیجات بخش مهمی از رژیم غذایی سالم را تشکیل می دهند و تنوع طبع در میان آن ها نیز مشهود است. سبزیجات با طبع گرم می توانند به بهبود گردش خون و افزایش حرارت بدن کمک کنند و برای افراد سرد مزاج مفید باشند. این دسته از سبزیجات معمولاً دارای طعم تند شیرین یا کمی تلخ هستند. برخی از سبزیجات پرکاربرد با طبع گرم شامل انواع کلم (کلم برگ گل کلم کلم بروکلی) که دارای خواص ضد التهابی هستند هویج که سرشار از بتاکاروتن است شلغم که ریشه ای مقوی است پیاز و سیر که از دیرباز به خواص گرمی و دارویی آن ها اشاره شده است نعناع و ریحان با عطر و طعم تند و گرم جعفری مرزه ترخون آویشن و شوید که به عنوان سبزیجات معطر و گرم شناخته می شوند کرفس با خواص دیورتیک و کنگر با طبیعت گرم و خشک آن هستند. همچنین سبزیجاتی مانند برگ چغندر تربچه تره شاهی شنبلیله و مارچوبه نیز در این دسته قرار می گیرند. گنجاندن این سبزیجات در انواع غذاها و سالادها می تواند به تعدیل مزاج و افزایش حرارت بدن کمک کند.

حبوبات دارای طبع گرم

حبوبات منبع عالی پروتئین گیاهی فیبر و مواد معدنی هستند و نقش مهمی در رژیم غذایی بسیاری از افراد دارند. در طب سنتی برخی از حبوبات به دلیل اثراتشان بر بدن دارای طبع گرم محسوب می شوند و می توانند برای افراد با مزاج سرد مفید باشند. نخود یکی از معروف ترین حبوبات با طبع گرم و خشک به دلیل پروتئین بالا و انرژی زایی شناخته شده است و در انواع غذاها و آش ها به کار می رود. انواع لوبیا از جمله لوبیا قرمز و لوبیا چیتی نیز دارای طبع گرم هستند و مصرف آن ها به خصوص در فصول سرد سال توصیه می شود. گندم به عنوان یک غله اصلی که در تهیه نان و فرآورده های مختلف استفاده می شود نیز طبع گرم دارد. عدس و ماش در برخی منابع دارای طبع معتدل یا کمی گرم و خشک ذکر شده اند اما به طور کلی نخود و انواع لوبیا بیشتر در دسته حبوبات گرم قرار می گیرند. مصرف حبوبات گرم مزاج به خصوص در غذاهای ترکیبی می تواند به تأمین انرژی و پروتئین بدن کمک کرده و در عین حال اثرات گرم کننده داشته باشد.

مغزها و دانه های روغنی با طبع گرم

مغزها و دانه های روغنی منابع بسیار خوبی از چربی های سالم پروتئین فیبر و ویتامین ها هستند و به دلیل کالری و انرژی بالا در طب سنتی معمولاً دارای طبع گرم شناخته می شوند. این دسته از خوراکی ها برای تقویت عمومی بدن و افزایش توان جسمی مفید هستند و مصرف آن ها به خصوص برای افراد با مزاج سرد توصیه می شود. گردو با طبع گرم و خشک یکی از مغزهای بسیار مقوی است که برای تقویت مغز و اعصاب نیز مفید دانسته می شود. بادام (به خصوص بادام درختی شیرین) پسته فندق بادام هندی و بادام زمینی نیز در دسته مغزهای با طبع گرم قرار می گیرند و هر کدام خواص منحصر به فرد خود را دارند. از میان دانه های روغنی کنجد با طبع گرم و تر منبع عالی کلسیم است. تخم آفتابگردان و تخم کدو (در برخی منابع گرم) نیز معمولاً در این دسته بندی قرار می گیرند. مصرف متعادل مغزها و دانه های روغنی گرم مزاج می تواند به افزایش انرژی بهبود عملکرد مغز و سلامت قلب کمک کند اما افراد گرم مزاج باید در مصرف آن ها احتیاط کرده و از مصلحات استفاده نمایند.

ادویه های با طبع گرم

ادویه ها نه تنها به غذاها طعم و عطر می دهند بلکه بسیاری از آن ها دارای خواص دارویی و درمانی نیز هستند و در طب سنتی نقش مهمی در تنظیم مزاج غذاها و بدن ایفا می کنند. بخش عمده ای از ادویه ها دارای طبع گرم هستند و به همین دلیل برای افزایش حرارت بدن و کمک به هضم غذاهای سرد توصیه می شوند. زنجبیل با طبع بسیار گرم و خشک برای رفع سردی و تقویت دستگاه گوارش مفید است. دارچین هل زعفران و میخک نیز از ادویه های بسیار گرم هستند که در تهیه انواع نوشیدنی ها دسرها و غذاها به کار می روند. فلفل سیاه فلفل قرمز و فلفل کاین با تندی و گرمی خود به افزایش متابولیسم و گردش خون کمک می کنند. زردچوبه زیره سبز و سیاه بادیان رومی (رازیانه) جوز هندی خردل و سماق نیز در دسته ادویه های با طبع گرم قرار می گیرند. استفاده از این ادویه ها در پخت و پز می تواند به تعدیل طبع غذاهایی که ممکن است سرد باشند کمک کند و خواص گرم کننده به آن ها ببخشد. البته افراد گرم مزاج باید در مصرف ادویه های بسیار گرم احتیاط کرده و از مصلحات مناسب استفاده کنند.

گوشت های با طبع گرم

گوشت ها منبع اصلی پروتئین حیوانی هستند و در طب سنتی انواع مختلف گوشت دارای طبع متفاوتی دانسته می شوند. گوشت های با طبع گرم معمولاً مقوی تر و خون ساز تر در نظر گرفته می شوند و برای افرادی که دچار ضعف عمومی یا کم خونی هستند مفید هستند. گوشت گوسفند که یکی از پرمصرف ترین گوشت هاست دارای طبع گرم و تر است و برای تقویت بدن توصیه می شود. گوشت شتر و شترمرغ نیز طبع بسیار گرمی دارند و برای افزایش قوت بدنی مفیدند. گوشت پرندگانی مانند کبک بلدرچین و خروس محلی نیز در دسته گوشت های با طبع گرم قرار می گیرند. زرده تخم مرغ و جگر (سیاه و سفید) نیز که سرشار از مواد مغذی هستند طبع گرم دارند. دل و زبان نیز از اجزای دام با طبع گرم محسوب می شوند. در مقابل گوشت مرغ ماشینی و گوشت گاو معمولاً طبع سرد یا معتدل دارند. انتخاب نوع گوشت با توجه به مزاج فرد و شرایط بدنی او اهمیت دارد. افراد گرم مزاج در مصرف گوشت های بسیار گرم باید احتیاط کرده و از مصلحات مناسب مانند سماق یا گشنیز استفاده کنند.

عرقیجات دارای طبع گرم

عرقیجات گیاهی عصاره آبی گیاهان دارویی هستند که از طریق فرآیند تقطیر به دست می آیند و خواص درمانی گیاه مادر را در خود دارند. بسیاری از گیاهان دارویی دارای طبع گرم هستند و عرقیجات حاصل از آن ها نیز این خصوصیت را حفظ می کنند. عرقیجات با طبع گرم برای تقویت عمومی بدن بهبود عملکرد دستگاه گوارش رفع سردی و رطوبت اضافی و آرامش اعصاب در افراد سرد مزاج مفید هستند. از جمله عرقیجات گرم می توان به عرق نعنا که برای بهبود مشکلات گوارشی و نفخ مفید است عرق پونه عرق آویشن عرق رازیانه که برای زنان خواص هورمونی نیز دارد عرق بادرنجبویه که آرامش بخش است عرق بهار نارنج با خواص آرام بخشی و گرمی عرق بابونه عرق دارچین و زنجبیل عرق زیره عرق هل عرق گلاب (گرمی معتدل) و عرق یونجه اشاره کرد. همچنین عرقیجاتی مانند عرق خارخاسک عرق زنیان عرق شیرین بیان عرق شوید عرق مریم گلی و عرق مرزنجوش نیز در این دسته قرار می گیرند. مصرف این عرقیجات باید با توجه به مزاج فرد و با مشورت متخصص طب سنتی یا پزشک صورت گیرد.

ریشه ها و پیازها با طبع گرم

بخشی از گیاهان که به صورت ریشه یا پیاز مورد استفاده قرار می گیرند به دلیل داشتن مواد مغذی متراکم و ترکیبات خاص اغلب دارای طبع گرم هستند. این دسته از خوراکی ها می توانند به افزایش انرژی و حرارت درونی بدن کمک کنند و در طب سنتی جایگاه ویژه ای دارند. پیاز و سیر که از پرکاربردترین پیازها در آشپزی هستند دارای طبع گرم و خشک قوی هستند و به دلیل خواص ضد میکروبی و تقویت کننده سیستم ایمنی شناخته شده اند. زنجبیل که یک ریزوم (ساقه زیرزمینی) است طبع بسیار گرم و خشک دارد و برای درمان سرماخوردگی مشکلات گوارشی و دردهای مفصلی ناشی از سردی مفید است. زردچوبه نیز که از دسته ریزوم هاست طبع گرم و خشک دارد و یک ضد التهاب قوی محسوب می شود. شلغم و هویج (زردک) نیز که ریشه های خوراکی هستند دارای طبع گرم هستند و برای تقویت عمومی بدن مفیدند. استفاده از این ریشه ها و پیازها در انواع غذاها سوپ ها و دمنوش ها می تواند به افزایش گرمای بدن و بهره مندی از خواص دارویی آن ها کمک کند. البته مصرف بیش از حد پیاز و سیر خام در افراد گرم مزاج ممکن است باعث افزایش حرارت و خشکی شود.

معرفی مواد غذایی با طبع گرم و تر

مواد غذایی با طبع گرم و تر به گروه دموی معروف هستند و مصرف آن ها باعث افزایش خلط دم در بدن می شود. این دسته از خوراکی ها عموماً باعث تولید خون صالح افزایش انرژی بهبود رنگ پوست و تقویت عمومی بدن می شوند. برای افراد با مزاج سرد و خشک (سوداوی) و سرد و تر (بلغمی) مصرف این مواد غذایی می تواند بسیار مفید باشد و به تعدیل مزاج آن ها کمک کند. از جمله خوراکی های با طبع گرم و تر می توان به گوشت گوسفند گوشت شتر گوشت مرغ محلی جگر دل و زبان اشاره کرد که منابع عالی پروتئین و خون ساز هستند. عسل شیره انگور و خرما نیز که شیرین و مقوی هستند در این دسته قرار می گیرند. برخی میوه ها مانند انگور و انجیر و برخی سبزیجات مانند کاهو و هویج پخته نیز طبع گرم و تر دارند. روغن حیوانی و کره نیز از چربی های با طبع گرم و تر محسوب می شوند. مصرف متعادل این مواد غذایی می تواند به افزایش رطوبت و گرمای مفید در بدن کمک کرده و برای افرادی که دچار خشکی و سردی هستند سودمند باشد.

معرفی مواد غذایی با طبع گرم و خشک

مواد غذایی با طبع گرم و خشک به گروه صفراوی معروف هستند و مصرف آن ها باعث افزایش خلط صفرا در بدن می شود. این دسته از خوراکی ها عموماً باعث افزایش حرارت و خشکی در بدن می شوند و برای افراد با مزاج سرد و تر (بلغمی) و سرد و خشک (سوداوی) که نیاز به افزایش گرما و کاهش رطوبت دارند مفید هستند. از جمله خوراکی های با طبع گرم و خشک می توان به انواع ادویه های تند مانند فلفل زنجبیل دارچین زعفران و زردچوبه اشاره کرد که محرک و گرم کننده هستند. مغزهایی مانند گردو پسته و فندق نیز طبع گرم و خشک دارند. برخی میوه ها مانند انبه خرما (در برخی منابع گرم و خشک) و موز نیز در این دسته قرار می گیرند. سیر و پیاز خام نیز طبع گرم و خشک قوی دارند. حبوباتی مانند نخود نیز معمولاً طبع گرم و خشک دارند. مصرف این مواد غذایی در افراد با مزاج سرد می تواند به رفع بلغم و سودا و افزایش حرارت بدن کمک کند اما افراد گرم مزاج به خصوص صفراوی ها باید در مصرف آن ها بسیار احتیاط کنند تا دچار غلبه صفرا و عوارض ناشی از آن مانند بی قراری خشکی پوست جوش و افزایش حرارت نشوند.

غذاهای پخته و ترکیبی با طبع گرم

طبع غذاهای پخته و ترکیبی معمولاً تحت تأثیر طبع مواد اولیه اصلی روش پخت و ادویه ها و افزودنی هایی است که در تهیه آن ها به کار می رود. بسیاری از غذاهای سنتی ایرانی با استفاده از مواد اولیه و ادویه های گرم تهیه می شوند و به همین دلیل دارای طبع گرم هستند. آبگوشت که با گوشت گوسفند نخود و ادویه های گرم تهیه می شود یک غذای بسیار مقوی با طبع گرم است. خورش قیمه که با گوشت و لپه پخته می شود نیز طبع گرم دارد. انواع آش ها مانند آش گندم و آش شعله قلمکار که حاوی حبوبات و ادویه های گرم هستند در این دسته قرار می گیرند. حلیم گندم که با گندم و گوشت تهیه می شود نیز یک غذای گرم و مقوی است. کباب ها (کوبیده برگ چنجه) که از گوشت قرمز تهیه می شوند عموماً طبع گرم دارند. غذاهایی مانند فسنجان (در صورت استفاده از گردو و رب انار شیرین) قرمه سبزی (بسته به نوع سبزی و گوشت) و برخی پلوهای مخلوط با مواد گرم مانند سبزی پلو مرصع پلو و شیرین پلو نیز می توانند طبع گرم داشته باشند. مصرف این غذاها به خصوص برای افراد سرد مزاج یا در فصول سرد سال توصیه می شود.

فواید و خواص مصرف خوراکی های با طبع گرم

مصرف متعادل خوراکی های با طبع گرم به ویژه برای افراد با مزاج سرد یا در شرایطی که بدن دچار سردی شده است فواید و خواص متعددی دارد. این خوراکی ها به طور کلی باعث افزایش حرارت درونی بدن می شوند که می تواند به بهبود گردش خون کمک کرده و احساس سرما و رخوت را کاهش دهد. افزایش حرارت همچنین می تواند متابولیسم بدن را کمی افزایش داده و به هضم بهتر غذاها به خصوص غذاهای سنگین یا سرد کمک کند. خوراکی های گرم مزاج اغلب مقوی و انرژی زا هستند و می توانند به رفع ضعف عمومی و خستگی کمک کنند. برخی از آن ها مانند عسل و خرما منابع سریع انرژی محسوب می شوند. ادویه های گرم مانند زنجبیل و دارچین خواص ضد التهابی و ضد درد دارند و می توانند در تسکین دردهای ناشی از سردی مانند دردهای مفصلی یا قاعدگی مفید باشند. همچنین برخی خوراکی های گرم به تقویت قوای جنسی و بهبود عملکرد دستگاه تولید مثل کمک می کنند. در مجموع گنجاندن هوشمندانه خوراکی های گرم در رژیم غذایی می تواند به حفظ تعادل مزاجی افزایش نشاط و پیشگیری از بیماری های مرتبط با سردی کمک کند.

مصلحات خوراکی های گرم مزاج چیست؟

در طب سنتی مصلح به ماده غذایی یا روشی گفته می شود که با مصرف آن همراه با یک خوراکی دیگر اثرات نامطلوب آن خوراکی بر بدن تعدیل شده و خواص مفید آن تقویت می شود. استفاده از مصلحات برای خوراکی های با طبع گرم به ویژه برای افراد گرم مزاج اهمیت زیادی دارد تا از غلبه گرمی و عوارض ناشی از آن جلوگیری شود. مصلحات خوراکی های گرم مزاج معمولاً دارای طبع سرد یا معتدل هستند و می توانند شامل انواع مایعات میوه ها سبزیجات یا ادویه های با طبع مخالف باشند. به عنوان مثال برای تعدیل گرمی گوشت قرمز (مانند گوسفند) استفاده از سماق گشنیز یا مرزه توصیه می شود. برای خرما یا عسل که بسیار گرم هستند مصرف آب یا سرکه انگبین می تواند مصلح باشد. برای ادویه های بسیار گرم مانند زنجبیل و فلفل استفاده از آبلیمو یا سرکه می تواند به کاهش گرمی آن ها کمک کند. در جدول زیر به برخی از خوراکی های گرم مزاج و مصلحات رایج آن ها اشاره شده است:

خوراکی گرم مزاج	مصلح
گوشت گوسفند	سماق گشنیز مرزه
خرما	آب سرکه انگبین
گردو	انار ترش سکنجبین
عسل	سرکه آبلیمو
زنجبیل	آبلیمو سرکه
فلفل	آبلیمو سرکه
پسته	سرکه انار ترش
سیر و پیاز	آب انار کاسنی
نخود	زنجبیل دارچین زیره
کنجد	شیره انگور
بادام درختی	شکر عسل
دارچین	شکر عسل
زعفران	شکر عسل
هل	شکر عسل

خوراکی های با طبع گرم برای افزایش شانس پسردار شدن

در باورهای طب سنتی نوع تغذیه والدین به خصوص مادر در تعیین جنسیت جنین نقش دارد. بر اساس این باورها مصرف خوراکی های با طبع گرم می تواند محیط بدن را برای پذیرش اسپرم های حامل کروموزوم Y (مربوط به جنسیت پسر) مناسب تر کند و در نتیجه شانس پسردار شدن را افزایش دهد. این نظریه بر این اساس استوار است که محیط گرم تر برای تحرک و بقای این نوع اسپرم ها مساعدتر است. بنابراین به زوج هایی که تمایل به داشتن فرزند پسر دارند گاهی توصیه می شود که پیش از اقدام به بارداری رژیم غذایی خود را به سمت مصرف بیشتر خوراکی های گرم مزاج سوق دهند. این خوراکی ها می توانند شامل انواع گوشت های گرم (مانند گوشت گوسفند و شتر) میوه های گرم (مانند خرما انگور انجیر) مغزهای گرم (مانند گردو و پسته) و استفاده از ادویه های گرم در غذاها باشند. لازم به ذکر است که این توصیه ها بر پایه باورهای سنتی است و از نظر علمی و پزشکی مدرن تأثیر تغذیه بر تعیین جنسیت جنین به این شکل اثبات نشده است. با این حال رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم چه با طبع گرم و چه سرد همواره برای سلامت باروری مفید است.

تاثیر خوراکی های با طبع گرم بر رژیم غذایی و لاغری

تأثیر خوراکی های با طبع گرم بر رژیم غذایی و لاغری موضوعی است که در طب سنتی و برخی رویکردهای نوین مورد بحث قرار می گیرد. از دیدگاه طب سنتی بسیاری از افراد چاق دارای غلبه سردی و رطوبت (بلغم) هستند. مصرف خوراکی های با طبع گرم می تواند به افزایش حرارت درونی بدن بهبود متابولیسم و کمک به دفع رطوبت اضافی و بلغم کمک کند و از این طریق در کاهش وزن مؤثر باشد. ادویه های گرم مانند زنجبیل دارچین و فلفل به دلیل افزایش حرارت بدن و تأثیر بر متابولیسم گاهی در رژیم های لاغری توصیه می شوند. همچنین برخی خوراکی های گرم مزاج مانند نخود و حبوبات گرم به دلیل داشتن فیبر بالا و پروتئین می توانند احساس سیری ایجاد کرده و به کنترل اشتها کمک کنند. با این حال باید توجه داشت که بسیاری از خوراکی های با طبع گرم مانند مغزها خرما و عسل کالری بالایی نیز دارند و مصرف بیش از حد آن ها می تواند منجر به افزایش وزن شود. بنابراین استفاده از خوراکی های گرم برای لاغری باید هوشمندانه با رعایت اعتدال و با توجه به مزاج فرد صورت گیرد. افراد گرم مزاج که مستعد افزایش وزن هستند باید در مصرف این خوراکی ها احتیاط بیشتری کنند و بر مصرف مصلحات تأکید داشته باشند. رژیم لاغری موفق نیازمند تعادل در مصرف انواع مواد غذایی و فعالیت بدنی مناسب است.

آیا غذاهای طبع گرم مغذی هستند؟

بله بسیاری از غذاهای طبع گرم مانند گوشت گوسفند مغزها خرما و حبوبات (نخود) منابع غنی پروتئین ویتامین مواد معدنی و انرژی هستند.

غذاهای طبع گرم و خشک بیشتر مناسب چه فصلی هستند؟

غذاهای طبع گرم و خشک بیشتر مناسب فصول سرد سال مانند زمستان هستند تا با افزایش حرارت و کاهش رطوبت بدن با سردی و رطوبت محیط مقابله کنند.

آیا سبزیجات سبز کم کالری از غذاهای طبع گرم محسوب می شوند؟

برخی سبزیجات سبز مانند ریحان نعناع جعفری و کرفس طبع گرم دارند اما همه سبزیجات سبز اینطور نیستند و طبع آن ها متفاوت است.

برای درمان معده سرد و رفع سردی معده چه کار باید بکنم؟

برای درمان سردی معده مصرف خوراکی ها و نوشیدنی های با طبع گرم مانند زنجبیل نعناع عسل و پرهیز از غذاها و نوشیدنی های سرد و نفاخ توصیه می شود.

افراد گرم مزاج از چه غذاهایی باید پرهیز نمایند؟

افراد گرم مزاج باید از مصرف بیش از حد خوراکی های بسیار گرم و تند مانند فلفل زیاد زنجبیل زعفران خرما گردو و سیر خام پرهیز کرده یا آن ها را با مصلحات مصرف کنند.