مسجد جامع میبد در یزد

شهرستان میبد در استان یزد گنجینه ای از تاریخ و فرهنگ ایران زمین است و در دل بافت کهن این شهر بنایی باشکوه خودنمایی می کند که قرن ها عبادت دانش و تعاملات اجتماعی را در خود جای داده است: مسجد جامع میبد. این مسجد تنها یک مکان مذهبی نیست؛ بلکه مجموعه ای معماری است که سیر تحولات تاریخی و هنری منطقه را از قرون اولیه اسلامی تا دوران معاصر روایت می کند. بازدیدکنندگان و پژوهشگران بسیاری به دنبال درک عمیق تر از ریشه های این بنا ویژگی های منحصربه فرد معماری آن و بخش های مختلفی هستند که هر کدام داستانی از گذشته دارند. این محتوا با ارائه اطلاعات دقیق و جامع شما را با ابعاد مختلف مسجد جامع میبد آشنا می سازد از تاریخچه پرفراز و نشیب آن گرفته تا جزئیات معماری خیره کننده و اهمیت آن در فهرست آثار ملی ایران تا پاسخی باشد به کنجکاوی شما درباره این شاهکار خشتی.

تاریخچه مسجد جامع میبد

تاریخچه مسجد جامع میبد به قرون اولیه پس از اسلام بازمی گردد و آن را در زمره کهن ترین مساجد ایران قرار می دهد. شواهد باستان شناسی نشان می دهد که پایه های اولیه این بنا در قرن دوم هجری قمری نهاده شده است. با گذشت زمان و در پی تحولات اجتماعی و سیاسی بخش های مختلفی به این مجموعه اضافه یا مرمت شده است. دوران اوج استفاده و توسعه مسجد جامع میبد به قرون هفتم تا نهم هجری قمری بازمی گردد. در این دوره حکومت های محلی مانند آل بویه و آل مظفر نقش مهمی در تکمیل و گسترش مسجد ایفا کردند. به عنوان مثال گرم خانه مسجد در دوره آل بویه و ایوان و گنبد اصلی در زمان آل مظفر احداث شدند. این تغییرات نه تنها وسعت مسجد را افزایش داد بلکه نقشه اولیه آن را نیز دگرگون کرد؛ از یک شبستان ساده به مسجدی ایوان دار و گنبدی شکل تبدیل شد. در دوران بعدی به ویژه در عصر قاجار نیز الحاقاتی مانند شبستان زمستانی حاجی رجبعلی و مسجد حاجی حسنعلی به مجموعه اضافه شد که نشان دهنده تداوم اهمیت و کاربری این مسجد در طول تاریخ است. این سیر تحول تاریخی مسجد جامع میبد را به موزه ای زنده از معماری اسلامی در دوره های مختلف تبدیل کرده است.

معماری مسجد جامع میبد

معماری مسجد جامع میبد نمونه ای برجسته از سبک معماری کویری ایران است که با اقلیم گرم و خشک منطقه یزد سازگاری دارد. این مسجد از نوع مساجد ایوان دار است که طرحی رایج در منطقه یزد محسوب می شود. مساحت کلی مجموعه حدود سه هزار متر مربع است و از ترکیب فضاهای متنوعی تشکیل شده است. در نگاه اول تناسبات فضایی و استفاده هنرمندانه از مصالح بومی جلوه ای خاص به این بنا بخشیده است. معماران با درک عمیق از نیازهای منطقه فضاهایی برای استفاده در فصول گرم و سرد سال طراحی کرده اند. شبستان های تابستانه با تهویه طبیعی و گنبدخانه و گرم خانه با دیوارهای ضخیم و سیستم گرمایشی سنتی نمونه هایی از این سازگاری معماری با اقلیم هستند. تغییرات و الحاقات صورت گرفته در طول قرون منجر به پیچیدگی و تنوع در پلان مسجد شده است اما اصول کلی معماری ایرانی مانند رعایت تقارن (در بخش هایی) و ایجاد فضاهای نیمه باز و بسته در آن حفظ شده است. وجود چندین ورودی و هشتی نیز نشان دهنده ارتباط مسجد با بافت شهری اطراف و سهولت دسترسی برای نمازگزاران و بازدیدکنندگان است.

ویژگی های معماری

ویژگی های معماری مسجد جامع میبد تنوع و پختگی هنر ایرانی در طول قرون متمادی را به نمایش می گذارد. یکی از بارزترین ویژگی ها استفاده غالب از مصالح بومی منطقه به ویژه خشت و گل است که نه تنها با اقلیم سازگار است بلکه زیبایی خاصی به بافت بنا بخشیده است. دیوارهای ضخیم خشتی عایق حرارتی مناسبی هستند و در تنظیم دمای داخلی مسجد نقش دارند. سقف ها به صورت طاق و گنبد پوشانده شده اند که از نظر سازه ای مقاوم و از نظر معماری زیبا هستند. ایوان رفیع مسجد با طاق جناغی یکی از عناصر اصلی و چشم نواز بناست که به عنوان فضای واسط بین صحن و گنبدخانه عمل می کند. صحن مسجد با طاق نماهای متوالی در اطراف فضایی دلنشین و آرامش بخش برای تجمع و عبادت فراهم می آورد. همچنین وجود شبستان های متعدد با ابعاد و کاربری های متفاوت (تابستانه و زمستانه) نشان دهنده انعطاف پذیری طراحی برای پاسخگویی به نیازهای مختلف جامعه در طول سال است. مناره های مسجد نیز که در دوره های بعدی به آن اضافه شده اند عنصری شاخص در سیمای شهری میبد به شمار می روند.

بخش های مختلف مسجد جامع میبد

مسجد جامع میبد از بخش های متعددی تشکیل شده است که هر یک کاربری و ویژگی های معماری خاص خود را دارند و در دوره های تاریخی مختلف به مجموعه اضافه شده اند. این تنوع فضایی مسجد را به مجموعه ای پویا تبدیل کرده است. بخش های اصلی شامل ایوان گنبدخانه شبستان های تابستانه و زمستانه (گرم خانه) صحن چندین ورودی و هشتی و همچنین مساجد کوچک تر الحاقی مانند مسجد حاجی حسنعلی و مسجد امام حسن (ع) می شود. این بخش ها به گونه ای در کنار هم قرار گرفته اند که نیازهای مختلف نمازگزاران را در فصول گوناگون و برای اجتماعات با ابعاد مختلف برطرف کنند. ارتباط میان این فضاها از طریق راهروها و ورودی های متعدد برقرار می شود که امکان دسترسی آسان به تمام نقاط مسجد را فراهم می آورد. کاوش های باستان شناسی نشان می دهد که احتمالاً در گذشته بخش های دیگری مانند کاروان سرا و آب انبار نیز جزئی از این مجموعه بزرگ بوده اند که متاسفانه امروزه اثری از آن ها باقی نمانده است.

ایوان اصلی

ایوان اصلی مسجد جامع میبد یکی از مهم ترین و باشکوه ترین عناصر معماری این بناست. این ایوان رفیع و عظیم در جهت قبله و روبه روی گنبدخانه قرار گرفته و به عنوان ورودی اصلی به فضاهای سرپوشیده مسجد عمل می کند. ایوان ها در معماری مساجد کویری ایران نقش مهمی در ایجاد سایه و تهویه طبیعی دارند و فضای نیمه بازی را فراهم می آورند که در فصول گرم سال بسیار کاربردی است. ایوان مسجد جامع میبد با طاق بلند و تزئینات آجری خود جلوه ای زیبا و متناسب با سایر بخش های بنا دارد. این عنصر معماری نه تنها از نظر عملکردی اهمیت دارد بلکه از نظر زیبایی شناسی نیز نقطه کانونی صحن مسجد محسوب می شود و عظمت و شکوه بنا را به نمایش می گذارد. احداث ایوان در دوره آل مظفر نشان دهنده تغییر در رویکرد معماری و تأکید بر ایجاد فضاهای ایوان دار در این دوره است.

شبستان ها و صحن

مسجد جامع میبد دارای شبستان های متعددی است که فضاهای مسقف اصلی برای برگزاری نماز و سایر فعالیت های مذهبی محسوب می شوند. این شبستان ها شامل شبستان های تابستانه و زمستانه (گرم خانه) هستند که برای استفاده در فصول مختلف سال طراحی شده اند. شبستان های تابستانه معمولاً در اطراف گنبدخانه قرار دارند و با استفاده از مصالح و طراحی خاص تهویه مناسبی دارند. صحن مسجد فضای باز مرکزی است که شبستان ها و ایوان در اطراف آن قرار گرفته اند. این صحن محلی برای تجمع نمازگزاران استراحت و عبور و مرور به بخش های مختلف مسجد است. اطراف صحن با طاق نماهای متوالی آراسته شده که ریتم و زیبایی خاصی به فضا بخشیده اند. وسعت صحن مسجد در طول زمان و با الحاق بخش های جدید افزایش یافته است تا پاسخگوی جمعیت بیشتری باشد. صحن و شبستان ها قلب تپنده مسجد هستند که فعالیت های روزمره در آن ها جریان دارد.

گنبد امام حسن (ع)

گنبد امام حسن (ع) یکی از بخش های مهم مجموعه مسجد جامع میبد است که در قسمت شمال غربی مسجد قدیم قرار گرفته است. این بخش شامل یک گنبدخانه و تعدادی شبستان است که پیرامون آن احداث شده اند. گنبدخانه به عنوان فضای اصلی زیر گنبد معمولاً از اهمیت ویژه ای برخوردار است و محل قرارگیری محراب اصلی یا فضای متبرک محسوب می شود. شبستان های اطراف گنبد امام حسن (ع) در قسمت غرب و شرق دارای دو ردیف و در بخش شمال دارای یک ردیف هستند. ورودی این بخش که گاهی به آن مسجد حسنی نیز گفته می شود در قسمت شمالی شبستان ها قرار دارد. این بخش از مجموعه از نظر معماری و تاریخی اهمیت فراوانی دارد و نشان دهنده گسترش مجموعه مسجد در دوره های مختلف است. گنبد امام حسن (ع) به همراه مسجد جامع در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گرم خانه

گرم خانه یا شبستان زمستانه بخش دیگری از مسجد جامع میبد است که برای استفاده در فصول سرد سال طراحی شده است. این بخش معمولاً دارای دیوارهای ضخیم تر و ارتفاع کمتر نسبت به شبستان های تابستانه است تا حرارت را بهتر حفظ کند. سیستم گرمایش سنتی مانند کرسی یا سیستم های زیرزمینی در این بخش مورد استفاده قرار می گرفته است. گرم خانه مسجد جامع میبد که طبق مستندات در دوره آل بویه احداث شده از طریق یک ورودی اصلی با سردر نسبتاً رفیع از کوچه شرقی و با عبور از هشتی به صحن مسجد متصل می شود. این بخش از نظر عملکردی بسیار مهم بوده و امکان استفاده از مسجد را در تمام طول سال فراهم می کرده است. طراحی گرم خانه نمونه ای از هوشمندی معماران ایرانی در تطابق بنا با شرایط اقلیمی منطقه کویر یزد است.

تزیینات مسجد جامع میبد

تزیینات در معماری مسجد جامع میبد برخلاف برخی مساجد دیگر مناطق ایران نسبتاً ساده و متناسب با روح کویری و سادگی مصالح بومی است. با این حال همین سادگی در کنار مهارت اجرا زیبایی خاصی به بنا بخشیده است. تزئینات بیشتر شامل آجرکاری های هندسی کاشی کاری و کتیبه نگاری است که در بخش های خاصی از مسجد به کار رفته اند. این تزئینات نه تنها جنبه زیبایی شناختی دارند بلکه گاهی حاوی اطلاعات تاریخی و مذهبی مهمی نیز هستند. سادگی تزیینات در این مسجد بیشتر بر فرم های معماری و تناسبات فضایی تأکید دارد و عظمت بنا را در سادگی آن نمایان می سازد. استفاده از رنگ های طبیعی مصالح مانند رنگ خشت و آجر فضای گرم و صمیمی ایجاد کرده است.

تزئینات و کاشی کاری ها

تزئینات در مسجد جامع میبد شامل آجرکاری های هندسی در قسمت هایی مانند پوسته درونی ایوان پوسته بیرونی گنبد و پیشانی سرپایه های نمای صحن است. این آجرکاری ها با طرح های ساده و منظم زیبایی خاصی به سطوح بخشیده اند. کاشی کاری در این مسجد به صورت محدود و بیشتر در بخش های کلیدی مورد استفاده قرار گرفته است. مهم ترین نمونه کاشی کاری در محراب درونی مسجد دیده می شود که شامل کتیبه ای از کاشی معرق است. این کتیبه حاوی نام دوازده امام و تاریخ ۸۶۷ هجری قمری است که نشان دهنده اهمیت این بخش و دوره تاریخی اجرای آن است. تزئینات چوبی نیز در مسجد وجود دارد؛ به عنوان مثال کتیبه ای از جنس چوب بر روی در ورودی اصلی نصب شده که حاوی آیه ای از قرآن کریم و تاریخ ۹۱۳ هجری قمری است. این تزئینات با وجود سادگی اطلاعات تاریخی و هنری ارزشمندی را در خود جای داده اند.

استفاده از مصالح بومی

یکی از اصول اساسی در معماری مسجد جامع میبد و به طور کلی معماری کویری یزد استفاده حداکثری از مصالح بومی است. خشت و گل اصلی ترین مصالح به کار رفته در ساخت این بنا هستند. فراوانی این مصالح در منطقه و سازگاری آن ها با اقلیم انتخاب طبیعی معماران بوده است. دیوارهای خشتی با ضخامت قابل توجه عایق حرارتی بسیار خوبی محسوب می شوند و در تابستان مانع از ورود گرما و در زمستان مانع از خروج حرارت می شوند. استفاده از آجر نیز در بخش هایی از بنا به ویژه در پوشش سقف ها (طاق ها و گنبدها) و تزئینات رایج بوده است. این مصالح بومی نه تنها از نظر اقتصادی به صرفه هستند بلکه با بافت طبیعی و فرهنگی منطقه نیز همخوانی دارند و حس تعلق و ارتباط با محیط را تقویت می کنند. سادگی و زیبایی مصالح بومی بخشی جدایی ناپذیر از هویت معماری مسجد جامع میبد است.

نورپردازی طبیعی

نورپردازی طبیعی در مسجد جامع میبد همانند بسیاری از بناهای سنتی ایران با هوشمندی و در نظر گرفتن جهت تابش نور خورشید طراحی شده است. معماران با تعبیه نورگیرها در سقف گنبدخانه و شبستان ها و همچنین استفاده از پنجره ها و روزنه ها در بخش های مختلف نور طبیعی مورد نیاز برای روشنایی داخلی را تأمین کرده اند. جهت گیری مناسب بنا و استفاده از ایوان ها و فضاهای نیمه باز نیز در تنظیم میزان نور ورودی به فضاهای داخلی نقش دارد. نور طبیعی ورودی به مسجد فضایی روحانی و آرامش بخش ایجاد می کند و بر زیبایی تزئینات و فرم های معماری تأکید می ورزد. در گرم خانه به دلیل نیاز به حفظ حرارت نورگیرها ممکن است کمتر و کوچکتر باشند در حالی که در شبستان های تابستانه و گنبدخانه تأکید بیشتری بر ورود نور طبیعی وجود دارد. این توجه به نورپردازی نشان دهنده درک عمیق معماران از تأثیر نور بر فضا و تجربه کاربری است.

مرمت مسجد جامع میبد

مسجد جامع میبد به عنوان یک بنای تاریخی با قدمت چند قرن همواره نیازمند مراقبت و مرمت بوده است. در طول تاریخ بخش های مختلفی از مسجد بارها مورد بازسازی و تعمیر قرار گرفته اند. این مرمت ها گاه به دلیل آسیب های ناشی از عوامل طبیعی مانند زلزله یا فرسایش و گاه به دلیل نیاز به گسترش و تغییر کاربری بخش ها صورت گرفته است. در دوران معاصر نیز با توجه به ثبت ملی این اثر توجه ویژه ای به حفاظت و مرمت آن معطوف شده است. عملیات مرمت شامل استحکام بخشی سازه ای بازسازی بخش های آسیب دیده اندودکاری مجدد با کاهگل برای حفاظت از دیوارهای خشتی سفیدکاری و گچ کاری سطوح داخلی و حفاظت از عناصر چوبی مانند درها و کتیبه ها می شود. هدف از این مرمت ها حفظ اصالت بنا جلوگیری از تخریب بیشتر و آماده سازی آن برای بازدید علاقه مندان و استفاده نمازگزاران است. این فرآیند پیچیده نیازمند دانش تخصصی معماری سنتی و مرمت بناهای تاریخی است.

ثبت ملی و حفاظت از بنا

مسجد جامع میبد به دلیل ارزش های تاریخی فرهنگی و معماری بی نظیر خود در تاریخ دوم خرداد ماه ۱۳۵۶ با شماره ۱۳۴۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ثبت ملی یک بنای تاریخی به معنای به رسمیت شناخته شدن اهمیت آن در سطح کشور و قرار گرفتن آن تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری است. این اقدام گامی مهم در جهت تضمین بقا و حفاظت از این میراث ارزشمند برای نسل های آینده محسوب می شود. با ثبت ملی هرگونه تغییر تخریب یا مرمت در بنا باید با مجوز و نظارت کارشناسان این سازمان صورت گیرد. این وضعیت حقوقی امکان تخصیص بودجه برای مرمت و نگهداری منظم بنا را فراهم می آورد و توجه عمومی را نیز به اهمیت این اثر جلب می کند. حفاظت از بناهای تاریخی مانند مسجد جامع میبد نه تنها حفظ یک ساختمان بلکه حفاظت از بخشی از هویت و تاریخ ملی ماست.

دسترسی به مسجد جامع میبد

مسجد جامع میبد در قلب بافت تاریخی شهر میبد در استان یزد واقع شده است. دسترسی به این بنا نسبتاً آسان است و در مرکز شهر قرار دارد. آدرس دقیق آن در شهرستان میبد بلوار امام میدان مرکزی شارستان قدیم است. موقعیت مکانی مسجد در گذشته نیز بسیار استراتژیک بوده چرا که در محل تلاقی چهار راسته اصلی شهر که از دروازه های قدیم منشعب می شدند قرار داشته است. امروزه نیز این موقعیت مرکزی دسترسی با وسایل نقلیه شخصی و عمومی را تسهیل می کند. برای بازدیدکنندگان استفاده از نقشه های آنلاین و راهنمایی از محلی ها می تواند مفید باشد. با توجه به قرارگیری در بافت تاریخی بخش هایی از مسیر ممکن است پیاده رو یا کوچه های باریک باشد که خود بخشی از تجربه بازدید از بافت کهن میبد است. پارکینگ عمومی ممکن است در فواصل نزدیک به میدان مرکزی شارستان قدیم در دسترس باشد.

آدرس و نحوه دسترسی با وسایل مختلف

آدرس دقیق مسجد جامع میبد عبارت است از: استان یزد شهرستان میبد بلوار امام میدان مرکزی شارستان قدیم. برای دسترسی با خودروی شخصی می توانید از طریق جاده اصلی یزد به میبد وارد شهر شده و به سمت بلوار امام و میدان مرکزی شارستان قدیم هدایت شوید. در نزدیکی میدان فضاهایی برای پارک خودرو ممکن است وجود داشته باشد اما با توجه به قرارگیری در بافت تاریخی دسترسی مستقیم با خودرو تا درب مسجد ممکن نباشد و نیاز به کمی پیاده روی باشد. برای دسترسی با وسایل حمل و نقل عمومی می توانید از تاکسی های درون شهری یا اتوبوس هایی که به مرکز شهر میبد تردد می کنند استفاده کنید. ایستگاه های تاکسی و اتوبوس معمولاً در نزدیکی میدان های اصلی شهر قرار دارند و با کمی پیاده روی می توانید به مسجد جامع برسید. موقعیت مرکزی مسجد آن را به نقطه ای قابل دسترس برای گردشگران و اهالی تبدیل کرده است.

شرايط بازديد از مسجد جامع میبد

بازدید از مسجد جامع میبد برای عموم علاقه مندان به تاریخ فرهنگ و معماری آزاد است و معمولاً هزینه ای برای ورود دریافت نمی شود. این امکان بازدید رایگان فرصت مناسبی برای آشنایی با این اثر ارزشمند فراهم می آورد. مدت زمان پیشنهادی برای بازدید کامل از بخش های مختلف مسجد و درک معماری و فضای آن معمولاً بین یک تا دو ساعت تخمین زده می شود اما بسته به علاقه فردی ممکن است بیشتر یا کمتر باشد. هنگام بازدید از مسجد رعایت شئونات اسلامی و احترام به فضای مذهبی آن ضروری است. پوشش مناسب به ویژه برای بانوان و رعایت سکوت و آرامش در فضای مسجد مورد انتظار است. ساعات بازدید ممکن است در فصول مختلف سال یا در ایام خاص مذهبی متفاوت باشد بنابراین توصیه می شود پیش از مراجعه اطلاعات به روز را از منابع معتبر یا راهنمایان محلی جویا شوید. بازدید از مسجد در ساعات اولیه روز یا نزدیک غروب می تواند تجربه دلنشین تری را به ارمغان بیاورد.

سایر جاذبه های شهر میبد

شهرستان میبد علاوه بر مسجد جامع دارای جاذبه های تاریخی و گردشگری فراوانی است که بازدید از آن ها در کنار مسجد جامع تجربه کاملی از این شهر کهن ارائه می دهد. یکی از شاخص ترین این جاذبه ها نارین قلعه است که بنایی باستانی با قدمت چند هزار ساله و از مهم ترین قلعه های خشتی جهان محسوب می شود. برج کبوترخانه میبد نیز با معماری شگفت انگیز خود برای جذب کبوتران و استفاده از فضولات آن ها نمونه ای منحصربه فرد از معماری سنتی و هوش بالای مردم کویرنشین است. مجموعه کاروانی رباط شاه عباسی با کاروان سرا چاپارخانه و آب انبار یادگاری از دوران صفویه و نشان دهنده اهمیت میبد در مسیرهای تجاری گذشته است. یخدان میبد نیز که برای نگهداری یخ در فصول گرم سال استفاده می شده از دیگر سازه های جالب توجه این شهر کویری است. آتشکده حسن آباد و زیارتگاه پیر چراغ نیز از دیگر اماکن تاریخی و مذهبی میبد هستند که هر یک داستان و اهمیت خاص خود را دارند و بازدید از آن ها در کنار مسجد جامع سفر شما به میبد را پربارتر خواهد کرد.

هتل های نزدیک مسجد جامع میبد

برای اقامت در نزدیکی مسجد جامع میبد گزینه های متنوعی از اقامتگاه ها و هتل ها در شهر میبد و همچنین در شهر یزد (با فاصله حدود ۵۰ کیلومتر) وجود دارد. در خود شهر میبد می توانید اقامتگاه های سنتی یا هتل های کوچک تری را پیدا کنید که تجربه اقامتی نزدیک به بافت تاریخی شهر را فراهم می آورند. این اقامتگاه ها معمولاً در خانه های قدیمی بازسازی شده قرار دارند و فضایی دلنشین و بومی را ارائه می دهند. اگر به دنبال گزینه های بیشتر یا لوکس تر هستید شهر یزد با هتل ها و اقامتگاه های سنتی متعدد انتخاب های متنوعی را پیش روی شما قرار می دهد. با توجه به فاصله نسبتاً کم میبد تا یزد اقامت در یزد و بازدید روزانه از میبد نیز یک گزینه محسوب می شود. توصیه می شود پیش از سفر از طریق وب سایت های رزرواسیون آنلاین گزینه های موجود قیمت ها و موقعیت مکانی آن ها نسبت به مسجد جامع میبد را بررسی و رزرو خود را انجام دهید.

مسجد جامع میبد کجاست؟

مسجد جامع میبد در استان یزد شهرستان میبد در قلب بافت تاریخی شهر و در میدان مرکزی شارستان قدیم واقع شده است.

مسجد جامع میبد از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

این مجموعه شامل بخش های مختلفی از جمله ایوان گنبدخانه شبستان های تابستانه و زمستانه (گرم خانه) صحن ورودی ها هشتی و مساجد الحاقی مانند مسجد حاجی حسنعلی و مسجد امام حسن (ع) است.

آیا مسجد جامع میبد در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد؟

بله مسجد جامع میبد به همراه گنبد امام حسن (ع) در تاریخ دوم خرداد ۱۳۵۶ با شماره ۱۳۴۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.

دوران اوج استفاده از مسجد جامع میبد چه زمانی بود؟

دوران اوج استفاده و توسعه مسجد جامع میبد به قرون هفتم تا نهم هجری قمری بازمی گردد که بخش های مهمی مانند گرم خانه ایوان و گنبد اصلی در این دوره احداث شدند.