دویل عمران خان و نواز شریف در انتخابات پاکستان/ راه حل تشکیل دولت ایتلافی است؟

رسول سلیمی: در بحبوحه بحران سیاسی و انتخابات جنجالی در پاکستان، نوازشریف، نخست وزیر پیشین پاکستان و رهبر حزب مسلم لیگ ــ نواز، اعلام کرد که قصد ندارد در کرسی نخست وزیری دولت ایتلافی در پاکستان قرار بگیرد و برادرش شهباز شریف، نخست وزیر پیشین، را برای این سمت انتخاب کرده است.

برگزاری انتخابات روز پنجشنبه پاکستان تحت الشعاع حملات گروه های مسلحی قرار گرفت که 28 کشته برجای گذاشت. پاکستان هم زمان با انتخابات، با بحران اقتصادی نیز دست وپنجه نرم می کند. دومین حزب بزرگ پارلمان آینده پاکستان حزب مردم به رهبری بلاول بوتو زرداری، پسر بی نظیر بوتو، دیگر نخست وزیر پیشین پاکستان خواهد بود. حزب مردم از مجموع 225 کرسی پارلمان که تاکنون تکلیف آن مشخص شده 50 کرسی به دست آورده است.

این در حالی است که انتخابات پارلمانی پاکستان تحت تاثیر ادعای وقوع تخلف، از کارافتادن شبکه تلفن همراه و حملات گروه های مسلح نیز قرار گرفته است. اگرچه حزب تحریک انصاف پاکستان متعلق به عمران خان اجازه رقابت با دیگر احزاب را پیدا نکرد. بااین حال این حزب با اتخاذ تاکتیکی توانست شماری از نامزدهای خود را به عنوان افراد مستقل وارد رقابت کند. نتیجه انتخابات حالا نشان می دهد که این نامزدهای مستقل 101 کرسی از مجموع 266 کرسی پارلمان را کسب کرده اند.

پیش ازاین نتایج ابتدایی نشان می داد که حزب نواز شریف، یکی دیگر از نخست وزیران سابق پاکستان از جریان سیاسی عمران خان پیش افتاده است. حزب مسلم لیگ متعلق به نواز شریف تاکنون 64 کرسی در پارلمان آینده پاکستان به دست آورده است. نواز شریف، 74ساله تجربه سه دوره نخست وزیری پاکستان را دارد. او سال گذشته از چهار سال تبعید خودخواسته در بریتانیا به کشورش بازگشت و به دلیل محکومیت قضایی هنگام برگزاری انتخابات پارلمانی دوره قبل در زندان بود.

نواز شریف می گوید که حزب مسلم لیگ بزرگ ترین حزب پارلمان آینده خواهد بود و به این ترتیب تلاش خواهد کرد تا ضمن ایتلاف با دیگر گروه ها دولت آینده را تشکیل دهد. حزب مسلم لیگ به وضوح در هدف خود برای کسب اکثریت مطلق کرسی های پارلمان ناکام مانده است.

بااین حال بنا به نتایج اعلام شده فقط 49 نامزد مستقل و مورد حمایت حزب عمران خان در رای گیری پیروز شده اند. تاکنون نتیجه 122 کرسی پارلمان پاکستان مشخص شده است و شاخص سهام کراچی و اوراق قرضه دولتی پاکستان هم به دلیل عدم اطمینان نسبت به شرایط آینده کاهش یافته است.

عمران خان که در زندان به سر می برد به همراه هوادارانش از تخلف در روند برگزاری انتخابات سخن گفته اند. حزب مردم پاکستان به رهبری بلاول بوتو زرداری، پسر بی نظیر بوتو، دیگر نخست وزیر پیشین پاکستان کنترل 54 کرسی را در پارلمان آینده در دست خواهد داشت.

اگرچه عمران خان در حال حاضر در زندان به سر می برد و حزب او به نام تحریک انصاف پاکستان (PTI) از شرکت در انتخابات منع شده، اما هواداران او به عنوان مستقل به رقابت پرداختند. ناظران سیاسی معتقدند نمایندگان مستقل پارلمان آینده در چهارچوب قوانین پیچیده انتخاباتی در پاکستان، به تنهایی امکان تشکیل دولتی ایتلافی را نخواهند داشت؛ چراکه برخی از کرسی های پارلمان تنها مختص احزاب است. نمایندگان مستقل که اکثر آنها با حمایت حزب عمران خان به پارلمان راه یافتند می توانند پس از تشکیل مجلس به هر کدام از احزاب حاضر در پارلمان بپیوندند. حزب عمران خان از رقابت در انتخابات پارلمانی محروم شده بود و به این ترتیب هواداران او به عنوان نامزدهای مستقل در انتخابات شرکت کردند.

ازاین رو کارشناسان سیاسی انتظار دارند که نبرد اصلی بین نامزدهای مورد حمایت خان، و حزب نخست وزیر پیشین یعنی نواز شریف باشد. خان بر این باور است که ارتش برای ازبین بردن حزبش تلاش می کند، و هم زمان برخی از تحلیلگران می گویند که شریف توسط ژنرال ها حمایت می شود. تحلیلگران پیش بینی کرده اند که ممکن است هیچ برنده مشخصی در انتخابات وجود نداشته باشد و این به مصایب کشوری که تلاش می کند بر بحران اقتصادی خود غلبه کند بیفزاید. هم زمان افزایش خشونت ها، فضای سیاسی در این کشور را به شدت قطبی کرده است.

«انورالحق کاکر» نخست وزیر دولت موقت پاکستان با اشاره به اینکه احزاب مشارکت کننده در انتخابات این کشور برای تشکیل دولت به 169 کرسی نیاز دارند، گفته پیش بینی می کند در نتیجه مذاکره و توافق احزاب، یک دولت ایتلافی در این کشور شکل بگیرد. کاکر با اشاره به نتایج اعلام شده توسط کمیسیون انتخابات پاکستان به «تی آرتی» ترکیه گفت: به نظر می رسد هیچ حزب واحدی آماده تشکیل دولت به طور مستقل نباشد، بنابراین من تشکیل یک دولت ایتلاف را پیش بینی می کنم. وی با اظهار اینکه نمی داند کدام حزب «تعداد جادویی 169» کرسی لازم را برای تشکیل دولت بعدی دست خواهد آورد، افزود: پاکستان یک دموکراسی در حال گذار است؛ فکر می کنم این بار باتوجه به چالش های امنیتی که ما به عنوان یک جامعه با آن مواجه بودیم، ثابت کرده است که یک دموکراسی شجاع است.

311311