اهمیت نما در طراحی و اجرای ساختمان

خشت و آینه (11)؛

سیاست های مدیریت شهری بر ایجاد انتظام و کیفیت بخشی به نما های ساختمان های جدید متمرکز شده، اما موضوعی که کمتر به آن پرداخته می شود، گرایش به احیا و بازسازی ساختمان های قدیمی شهر است.

گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری ری رایت، محمدعلیم الفتی راد؛ اهمیت نما در طراحی و اجرای ساختمان، به عنوان بیرونی ترین وجه کالبد ساختمان، بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل، گروه ها و عوامل تاثیرگذار در حوزه شهرسازی و معماری می بایست در تلاش باشند تا کالبد ساختمان ها و شهر، تجلی هرچه بهتری داشته باشند.

مدیریت شهری و جامعه متخصصین از طریق اتخاذ سیاست ها و ضوابط تعیین کننده و چهارچوب دهنده از یک سو و شهروندان و سازندگان با تلاش در جهت ارایه الگو های جدید نما، از سوی دیگر؛ سعی در بهبود شرایط موجود نما های شهری دارند. به گونه ای که کالبد شهر هرچند کم و بیش؛ اما به صورت پیوسته در حال نوشدن است.

* سیاست های مدیریت شهری در بحث نما

در چند سال اخیر، سیاست های مدیریت شهری بر ایجاد انتظام و کیفیت بخشی به نما های ساختمان های جدید متمرکز شده، اما موضوعی که کمتر به آن پرداخته می شود، گرایش به احیا و بازسازی ساختمان های قدیمی شهر است. حرکتی که با ریتمی آرام ولی همیشگی در روند نوشدن شهر در جریان است.

اگر بخواهیم در این مساله دقیق شویم، خواهیم دید که موضوعات و ابعاد مبتلا به این جریان، حتی گسترده تر از خلق ساختمان های جدید در شهر است، چرا که ساختمان های جدید الزاماً باید در قالب ها و چارچوب های تعریف شده امروز، ایجاد شوند، اما در اینجا مسیله آن دسته از ساختمان هایی هستند که فارغ از مسایل حقوقی و ملکی متعددی که دارند، واجد الگو های قدیمی تر ساخت و ساز بوده که نه تنها به لحاظ کیفیت واجد ارزش نیستند، بلکه اغلب، شرایط سازه ای و پایداری ساختمان هم به گونه ای نیست که امکان ایجاد تغییر در پوسته ساختمان یا تعویض نمای آنها مقدور باشد؛ لذا یکی از گزینه هایی که همواره برای نمای این نوع ساختمان ها مطرح می شود، نما های الحاقی با مصالح سبک مانند ورق های کامپوزیت نما است.

با نگاهی اجمالی به این نما ها و ارزیابی معایب و مزایای استفاده از کامپوزیت نما، می توان به این موضوع پی برد که حتی در صورت استفاده از با کیفیت ترین نوع آنها، باز هم معایب زیادی در استفاده از آن وجود دارد. معایبی همچون ضربه پذیری بالا، قابلیت اشتعال زیاد و فرسایش سریع فرآورده هایی با کیفیت پایین، که این موضوع منجر به ممنوعیت و جلوگیری از استفاده آنها در نما های ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری شده است.

* ضوابط و مقررات ارتقاء کیفی سیما و منظر

از جمله ضوابط و سیاست های محدود کننده در استفاده از این مصالح، می توان به مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص ضوابط و مقررات ارتقاء کیفی سیما و منظر اشاره کرد که به موجب آن، استفاده از نما های پرده ای (نما های آلومینیومی، شیشه ای، کامپوزیت، شیشه های جیوه ای و…) در جداره های بیرونی و قابل مشاهده در عرصه های عمومی، علی رغم رعایت مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، برای کلیه بنا های دولتی و عمومی ممنوع بوده و استفاده از این مصالح صرفاً درون ساختمان، مجاز است.

حرف آخر اینکه آنچه جدای از موضوعات و مسایل فنی و اصول و ضوابط، دارای اهمیت بسزایی در امر ایمن سازی ساختمان ها است، موضوع فرهنگ سازی و افزایش آگاهی عمومی شهروندان در برابر الگوسازی های نادرست ناشی از تبلیغات تجاری کارخانجات تولیدی و شرکت های فروشنده این محصولات است.

در نهایت پیشنهاد می شود که در ساختمان های دارای نمای کامپوزیت در سطح شهر تهران، اعلام شود که عوارض ساختمانی برای آن دسته از مالکانی که تمایل به تغییر نمای ساختمان خود از مصالح کامپوزیت به مصالح استاندارد را دارند، به صورت رایگان خواهد بود. تا نهایتا شاهد تکرار اتفاقات ناگواری همچون حادثه تلخ آتش سوزی بیمارستان گاندی نباشیم.